Danh tính đại gia sở hữu 20.000 căn nhà mặt tiền Sài Gòn nhờ nghề lượm ve chai 

Người sống lâu ở TP HCM hẳn nhớ câu: “nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Hỏa” (bao gồm Huyện Sỹ - Lê Phát Đạt; Tổng đốc Phương - Đỗ Hữu Phương; Bá hộ Xường - Lý Tường Quan và chú Hỏa - Hui Bon Hoa), để chỉ về tứ đại phú hào thời đó, những người sở hữu khối tài sản siêu khổng lồ không ai sánh kịp. 

Được biết, chú Hỏa (1845 - 1901) là tên dân gian thường gọi, ông là người gốc Hoa. Có thể nói cuộc đời ông ly kỳ đến mức ngay cả cái tên chính thức của ông cũng vẫn khiến đời sau tranh luận. Lịch sử ghi nhận những thông tin, có người nói tên thật của chú Hỏa là Hui Bon Hoa, có tài liệu lại nói là Hứa Bổn Hòa. 

Chân dung Chú Hỏa (1845-1901).

Mặc dù trong hàng ngũ tứ đại phú hào, ông xếp thứ 4, nhưng nhắc đến ông là nhắc đến “Vua đất” khi ông từng nắm giữ 40% chủ quyền bất động sản Sài Gòn - Chợ Lớn một thời, sở hữu tới hơn 20.000 ngôi nhà ở những vị trí đắc địa đất Sài Gòn. 

Gây dựng sự nghiệp từ gánh ve chai 

Chú Hỏa có xuất thân nghèo khổ và công việc mà chú từng làm là nghề buôn bán phế liệu. Những tưởng cái nghề nhặt từng hào, từng xu này sẽ khiến chú nghèo mãi, thế nhưng “cuộc đời” đoái thương đã mang đến cho chú Hỏa cơ hội đổi đời. 

Có người nói rằng, trong một lần đi thu mua ve chai, chú Hỏa nhặt được cả túi vàng trong chiếc ghế nệm cũ, có người lại cho rằng lý do giúp chú đổi đời là vì mua được bức tượng đúc đồng nhưng bên trong đầy vàng, nhờ thế mà chú thoát nghèo. Nhưng chú vẫn tiếp tục theo nghề… buôn đồng nát. 

Cái giàu của chú Hỏa không hoàn toàn đến từ may mắn mà còn đến từ sự tính toán, nhanh nhạy với thời cuộc. 

Trong quá trình làm nghề buôn đồng nát, chú đã tận dụng cơ hội để có được những khoản lời hấp dẫn từ những món hàng tưởng như chỉ bỏ đi, đơn cử như sự vụ chính quyền Pháp mở cuộc đấu giá thanh lý 20.000 máy truyền tin cũ, không có giá trị sử dụng, bằng kinh nghiệm của một người buôn phế liệu lâu năm, chú Hỏa đã nhanh chóng mua lại số hàng này. Sau khi sở hữu chúng, ông tiến hành phân loại thành công vàng từ chính những món đồ đó. 

Hay như trong một lần khác, nhờ thạo chữ Hán nên chú đã ngay lập tức hỏi mua món đồ người ta vứt đi vì tưởng không có giá trị gì. Chú biết đây là đồ cổ, từ thời Nguyên, đời Thanh, đời Hán gì đó nên đã quyết mua bằng được. Sau đó chú bán lại cho những người săn lùng đổ cổ. Đây cũng là ngách để chú nhanh chóng giàu lên, chuyển hướng sang việc săn lùng đổ cổ từ việc thu mua phế liệu. 

Các giai thoại về chú Hỏa cũng có đưa ra những lý lẽ cho sự giàu có của ông. Tài liệu ghi lại rằng sau khi có một số vốn nhất định, chú Hỏa đã hùn hạp với người Pháp, thầu các tiệm cầm đồ trong Nam Kỳ, mua đất, cất nhà bán hoặc cho thuê. Nhờ vậy chú được chia một số tiền lớn, làm chủ các sản nghiệp đất cát khắp lục tỉnh, nhiều nhất là ở Sài Gòn, Chợ Lớn… 

Cũng có tài liệu lại nói chú thực chất là con cháu dòng dõi nhà Minh, do ly tán nên sang Việt Nam lánh thân. Sau này chú về quê nhà, đào số của cải lên, mang sang Việt Nam đầu tư nên dần dần phát đạt. 

Có thể nói cho đến giờ, nguồn gốc của sự giàu có và phất lên của chú Hỏa vẫn là một chuỗi những giai thoại, không có lời khẳng định nào chắc chắn. 

Tuy nhiên, dù cho nguyên nhân ấy là gì thì tựu chung lại, tất cả mọi người đều thừa nhận chú Hỏa là một người cực kỳ cần mẫn làm ăn, chịu thương chịu khó. Chú luôn tận dụng kinh nghiệm tích lũy nhiều năm của bản thân để vươn lên làm giàu. 

Dãy nhà phố một trệt một lầu đối diện Công viên Quách Thị Trang (trái ảnh) thời thuộc Pháp, phía sau ga xe buýt hiện nay do dòng họ Hui Bon Hoa xây dựng (hiện đã bị giải tỏa, phá dỡ).

Ông “vua nhà đất” với hơn 20.000 căn nhà ở những vị trí đắc địa của Sài Gòn hoa lệ 

Trong số những đại gia thời đất, chú Hỏa được mệnh danh là “Trùm bất động sản”. Người ta thậm chí còn có những câu truyền khẩu nổi tiếng Sài Gòn xưa như: “Đi tàu chú Hỷ, ở nhà chú Hỏa”. Ý nói, vua tàu bè ngày ấy chạy khắp Nam Kỳ - Lục Tỉnh là của đại gia tên thường gọi là chú Hỷ, còn vua nhà đất với 20.000 căn nhà mặt phố khắp Sài Gòn – Gia Định – Chợ Lớn là chú Hỏa. 

Sau khi có được số vốn ban đầu, Chú Hỏa liền chuyển sang lĩnh vực bất động sản. Sự nghiệp bất động sản của ông lẫy lừng bắt nguồn từ lòng tốt của mình. Chú Hỏa từng làm ăn chung với một người Pháp, nhưng ông này do làm ăn thất bại nên đã sạt nghiệp và được chú Hỏa giúp đỡ trở về lại quê hương. 

Để cảm tạ lòng tốt của bạn, ông người Pháp đã tiết lộ cho Chú Hỏa về kế hoạch xây dựng chợ Bến Thành của chính quyền thực dân Pháp. Thế là ông Hui Bon Hoa mua cả khu đất sình lầy, hoang phế đối diện quảng trường Quách Thị Trang ngày nay. 

Khi thực dân Pháp xây dựng chợ Bến Thành, chú Hỏa đã được đền bù số tiền rất lớn và sở hữu nền đất xung quanh chợ giá trị nhất thời ấy. Khi chợ Bến Thành xong, trong phút chốc, chú trở thành ông chủ của 20.000 khu đất vàng. Ông lập tức biến nó thành 20.000 căn nhà phố cho thuê. 

Một dãy nhà thuộc dòng họ Hui Bon Hoa xây dựng ở góc đường Võ Văn Kiệt - Phó Đức Chính (Q.1,TP.Hồ Chí Minh).

Sau khi thành công từ khu đất chợ Bến Thành, Chú Hỏa đã thành lập công ty bất động sản ”Công ty Hui Bon Hoa và các con”. Công ty của ông đã xây dựng nên rất nhiều dự án bất động sản lộng lẫy nhất thời bấy giờ và hiện nay vẫn còn rất nhiều công trình được gia độc Hui Bon Hoa đóng góp cho cộng đồng. 

Một số công trình nổi bật được chú Hỏa xây dựng còn tồn tại đến ngày nay phải kể đến như: Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện đa khoa Sài Gòn, Khách sạn Majestic,... 

Ngôi nhà 99 cửa nay là Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh (số 97 Phó Đức Chính, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh).

Không chỉ làm về bất động sản, ông còn kinh doanh thêm lĩnh vực cầm đồ, tiệm đầu tiên tọa lạc tại góc đường Nguyễn Thái Bình và Phó Đức Chính bây giờ. Thuở ấy trước cửa tiệm có một khu đất trống, chú Hỏa liền mua ngay để xây dựng ba căn nhà sát nhau dành cho cả ba người con trai của mình. 

Sau khi ông qua đời, ba người con đã xây dựng lại ngôi nhà của ba để lại với kiến trúc độc đáo 99 cửa nguy nga, lộng lẫy giữa trung tâm Sài Gòn. Ngôi nhà đặc biệt ấy chính là Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay nằm tại 97 Phó Đức Chính, quận 1. 

Sự nghiệp làm bất động sản của chú Hỏa phát triển rất mạnh, công thức thành công của ông cũng không khác gì thời hiện nay. Đó là mua trước những khu đất hoang phế, sình lầy sắp được chính quyền quy hoạch với giá rẻ bèo, sau đó thu lại tiền đền bù với lợi nhuận siêu khủng. 

Ông từng được Vương Hồng Sển - nhà văn hóa, học giả, nhà sưu tập đồ cổ người Việt Nam - nhận xét rằng: “Tuy làm giàu cho mình đã đành, nhưng cũng giúp ích rất nhiều cho sự mở mang thịnh vượng kinh tế miền Nam”. 

Tư duy kinh doanh đó của ông được truyền đạt cho cả ba người con trai và họ đã cùng chung tay phát triển sự nghiệp của gia tộc Bui Hon Hoa lên một tầm cao mới. 

> > Chân dung đại gia đầu tiên ở Hà Nội sở hữu ô tô