Đào móng xây nhà, thi công làm sập nhà hàng xóm sẽ phải bồi thường thiệt hại như thế nào? 

Nhà 3 tầng tại Hà Nội bị đổ sập do hàng xóm đào móng?  

Thông tin trên VOV.vn cho biết, tối ngày 4/11, đại diện Đội Cảnh sát PCCC&CNCH thị xã Sơn Tây (Hà Nội) xác nhận trên địa bàn đã xảy ra vụ sập nhà 3 tầng nhưng không gây thiệt hại về người. 

Theo đó, thời điểm xảy ra vụ việc, người trong nhà thấy ngôi nhà có hiện tượng nghiêng, nguy cơ đổ sập nên đã chạy ra bên ngoài. 

Hình ảnh ngôi nhà 3 tầng bị đổ sập trong đêm. Ảnh chụp từ clip

Nguyên nhân ban đầu được xác định do nhà số 60 (liền kề) do bà N.T.X. (SN 1941) làm chủ, đang tiến hành đào móng nhà, gây sạt lở và ảnh hưởng đến ngôi nhà bên cạnh. 

Vụ việc không có thiệt hại về người, thiệt hại về tài sản đang được thống kê và việc đền bù thiệt hại do hai gia đình tự thương lượng, giải quyết. 

Làm sập nhà hàng xóm khi thi công sẽ phải đền bù như thế nào?  

Sự việc nêu trên không phải là hy hữu khi trên cả nước đã xảy ra nhiều trường hợp đào móng công trình, đào móng nhà gây sụt lún, nứt các công trình, nhà khu vực bên cạnh. 

Vậy việc thi công công trình, đào móng, xây nhà, gây nứt tường, làm hỏng nhà hàng xóm có phải bồi thường không? Trách nhiệm bồi thường khi xây nhà gây thiệt hại, vi phạm trong xây dựng được quy định như thế nào? 

>> Dự án trường đại học gần 770 tỷ bị bỏ hoang gần 2 thập kỷ đón tin vui 

Việc các cá nhân, tổ chức tôn trọng quy tắc xây dựng là một trong những nghĩa vụ đối với chủ sở hữu tài sản theo quy định của Bộ Luật Dân sự 2015. 

Thi công xây dựng làm đổ sập, hư hại đến nhà bên cạnh liền kề sẽ phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật. Ảnh minh họa

Theo đó, xây dựng nhà, thi công công trình làm ảnh hưởng đến nhà liền kề là gây ra những hiện tượng như nứt vách, nứt tường, thấm dột; Làm hở dầm móng; Máy móc thiết bị làm ồn nghiêm trọng; Xây dựng nhà làm ảnh hưởng đến nhà liền kề khi ép cọc cho móng: Nếu công trình nhà bên cạnh xây dựng đã lâu năm, nền đất đã yếu sẵn, khi ta tiến hành ép cọc sâu xuống nền đất sẽ làm dâng khối đất lên lấn chiếm gây ra lực chèn ép lên các móng nhà liền kề. Có thể làm nhà bên cạnh bị sụt lún, nghiêng, nứt tường, đội nền, sập hoàn toàn…. 

Đặc biệt nguy hiểm càng lớn với những ngôi nhà sử dụng móng nông, kết cấu chịu lực yếu. Ngoài ra nó còn có thể ảnh hưởng tới sinh hoạt và gây nguy hiểm do hệ thống đường ống cấp thoát nước bị vỡ, làm rò đường dây điện đi âm tường. 

Nếu như có căn cứ cho rằng việc thi công móng nhà là nguyên nhân dẫn đến việc sập đổ nhà hàng xóm thì chủ nhà đang thi công sẽ phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho người bị thiệt hại theo quy định. Việc bồi thường sẽ căn cứ vào mức độ lỗi, mức độ thiệt hại gây ra. 

Cần xác định nguyên nhân khiến nhà đổ sập là do bên thi công nhà mới hay do chính ngôi nhà đã cũ và tự sụp đổ. Bên cạnh đó, cũng cần xác định thêm việc có lỗi của bên thi công hay không. 

Quy định tại Điều 174 Bộ luật Dân sự năm 2015 về nghĩa vụ tôn trọng quy tắc xây dựng, khi xây dựng công trình, chủ sở hữu, chủ thể có quyền khác đối với tài sản phải tuân theo pháp luật về xây dựng, bảo đảm an toàn, không được xây vượt quá độ cao, khoảng cách mà pháp luật về xây dựng quy định và không được xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu, người có quyền khác đối với tài sản là bất động sản liền kề và xung quanh. 

Điều 605 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác gây ra như sau: 

Chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý, sử dụng nhà cửa, công trình xây dựng khác phải bồi thường thiệt hại do nhà cửa, công trình xây dựng khác đó gây thiệt hại cho người khác. 

Khi người thi công có lỗi trong việc để nhà cửa, công trình xây dựng khác gây thiệt hại thì phải liên đới bồi thường. 

Như vậy, trong trường hợp có lỗi thì việc bồi thường sẽ do chủ sở hữu, người chiếm hữu, người được giao quản lý, sử dụng nhà cửa thực hiện. Nếu trong quá trình thi công mà có lỗi của đơn vị thi công thì phải liên đới chịu trách nhiệm. 

Ngoài việc bồi thường, chủ nhà đang thi công có thể sẽ bị xử phạt do vi phạm quy định về quản lý chất lượng công trình xây dựng. Ảnh minh họa

Theo quy định tại Điều 3 Thông tư 03/2018/TT-BXD hướng dẫn Nghị định 139/2017/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở thì việc bồi thường thiệt hại do các bên tự thỏa thuận, trường hợp các bên không thỏa thuận được thì việc bồi thường thiệt hại được giải quyết theo quy định của pháp luật dân sự. Nếu một bên không thống nhất với mức bồi thường thiệt hại thì có quyền yêu cầu Chủ tịch UBND cấp xã giải quyết hoặc khởi kiện tại Tòa án. 

Các thiệt hại có thể bao gồm các khoản như thiệt hại về tài sản hoặc người (nếu có). 

Thiệt hại về tài sản sẽ bao gồm một số khoản như tài sản bị mất, bị hủy hoại hoặc bị hư hỏng, chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế và khắc phục thiệt hại… 

Trong trường hợp có gây ra thiệt hại về người thì phải chịu các chi phí bồi thường cho thiệt hại về sức khỏe hoặc tính mạng bị xâm phạm. 

Ngoài ra, việc xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình vi phạm quy định về quản lý chất lượng công trình xây dựng gây lún, nứt hoặc hư hỏng công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình lân cận (mà các bên không thỏa thuận được việc bồi thường theo quy định của pháp luật dân sự); gây sụp đổ hay có nguy cơ gây sụp đổ công trình lân cận nhưng không gây thiệt hại về sức khỏe, tính mạng của người khác như sau: Hành vi xây dựng gây lún, nứt, công trình lân cận có thể bị phạt hành chính đến 30 triệu đồng căn cứ theo các Khoản 1, 2, 3 điều 15 Nghị định 139/2017/NĐ-CP về vi phạm quy định về trật tự xây dựng. Đồng thời bên vi phạm phải có biện pháp khắc phục hậu quả về môi trường, tình trạng ban đầu và tháo dỡ các hạng mục vi phạm. 

>> Khẩn trương thi công trạm biến áp cho sân bay hơn 16 tỷ USD lớn nhất Việt Nam