Đề nghị truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân cho Thiếu tướng được đích thân Bác Hồ đặt tên, Đội trưởng đầu tiên của Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân
Ông được Bộ Quốc phòng đề nghị truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp.
Thực hiện quy định tại khoản 2 Điều 46 Nghị định số 98/2023/NĐ-CP ngày 31/12/2023 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng, Bộ Quốc phòng đã công khai danh sách tập thể và cá nhân được các cơ quan, đơn vị đề nghị phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Pháp, Mỹ để lấy ý kiến các tổ chức, cá nhân.
Theo đó, cá nhân được đề nghị truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp là Liệt sĩ, Thiếu tướng Hoàng Sâm - nguyên Tư lệnh Liên khu 3 (nguyên Tư lệnh Quân khu 3).
Thiếu tướng Hoàng Sâm, tên thật là Trần Văn Kỳ, sinh năm 1915 tại xã Lệ Sơn (nay là xã Văn Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình), trong một gia đình nông dân nghèo.
Trong những thập niên đầu thế kỷ XX, do hoàn cảnh bần cùng, không có ruộng đất canh tác, cậu bé Trần Văn Kỳ cùng gia đình phải rời quê hương sang Thái Lan tìm kế sinh nhai.
Trong những năm tháng sống tại đây, nhờ sự sáng dạ và nhanh nhẹn, Trần Văn Kỳ đã được Thầu Chín (bí danh của Chủ tịch Hồ Chí Minh khi hoạt động tại Thái Lan) lựa chọn và huấn luyện trở thành liên lạc viên. Dưới sự dìu dắt của Thầu Chín, Trần Văn Kỳ tích cực tuyên truyền, vận động bà con Việt kiều tham gia các tổ chức cách mạng...
Sau đó, ông được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương và năm 1936 đến Quảng Tây, Trung Quốc để học tiếng Trung Quốc.
Đầu năm 1937, theo sự phân công của cấp trên, Trần Văn Kỳ trở về nước, công tác tại Tỉnh ủy Cao Bằng, phụ trách cơ quan in và công tác giao thông liên lạc ở biên giới cho đến năm 1939. Năm 1940, ông sang Tĩnh Tây để liên lạc với cấp trên.
Tại đây, Trần Văn Kỳ gặp lại Thầu Chín và tham dự lớp huấn luyện cán bộ về tổ chức đoàn thể quần chúng do Người trực tiếp giảng dạy. Chính tại lớp học này, ông mới biết Thầu Chín là Bác Hồ và được Người đặt cho tên mới: Hoàng Sâm.
Ngày 22/12/1944, Hoàng Sâm được tín nhiệm bầu làm Đội trưởng đầu tiên của Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân (tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam) và trực tiếp chỉ huy các trận thắng Phai Khắt, Nà Ngần, Đồng Mu, mở đầu cho truyền thống "bách chiến, bách thắng" của Quân đội nhân dân Việt Nam .
Trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp (1946 - 1950), ông lần lượt giữ các chức vụ Khu trưởng Khu 2, Chỉ huy Mặt trận Tây Tiến, Tư lệnh Liên khu 3. Ngày 20/1/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh phong quân hàm Thiếu tướng cho Hoàng Sâm khi ông mới 33 tuổi.
Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, ông giữ chức Đại đoàn trưởng Đại đoàn 320, chỉ huy tiếp quản Hải Phòng. Từ năm 1955 đến 1968, Thiếu tướng Hoàng Sâm lần lượt đảm nhiệm các chức vụ Tư lệnh Quân khu Tả Ngạn, Tư lệnh Quân khu Hữu Ngạn và Tư lệnh Quân khu 3. Giữa năm 1968, ông được lệnh vào làm Tư lệnh Quân khu Trị Thiên và hy sinh vào cuối năm đó.
Một tháng sau khi hy sinh, tang lễ Thiếu tướng Hoàng Sâm mới được cử hành. Bác Hồ đau xót đến tiễn đưa người cán bộ từng gắn bó với mình trong những ngày hoạt động bí mật ở Thái Lan, sau đó đã hy sinh anh dũng trong cuộc đấu tranh giành lại độc lập cho non sông khi mới 53 tuổi.
Thiếu tướng Hoàng Sâm từng là Đại biểu Quốc hội khóa II và khóa III. Ghi nhận những cống hiến to lớn cho sự nghiệp cách mạng, Đảng và Nhà nước đã phong tặng, truy tặng nhiều phần thưởng cao quý cho ông, trong đó có Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân công hạng Nhất, Huân chương Chiến thắng hạng Nhất, Huân chương Kháng chiến hạng Nhất.
Cùng dịp này, 1 tập thể và 1 cá nhân được đề nghị phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, gồm:
Hội Nông dân giải phóng miền Trung - Tây Nguyên (Hội Nông dân giải phóng Khu V).
Thiếu tá Nguyễn Đức Huy - nguyên Phó Trung đoàn trưởng kiêm Tham mưu trưởng Trung đoàn 9, Sư đoàn 304, Quân khu 2 (sau này là Thiếu tướng, nguyên Phó Tham mưu trưởng Quân khu 2).
