Hơn 6 tỷ đồng tu bổ, tôn tạo lăng mộ của ông nội Anh hùng dân tộc Quang Trung
Dự án sẽ giữ nguyên mộ ông nội Tây Sơn tam kiệt, đồng thời chuyển bia mộ từ Bảo tàng Quang Trung về vị trí cũ.
Ngày 6/2, UBND tỉnh Bình Định thông báo đã phê duyệt chủ trương đầu tư dự án Tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử Lăng mộ Hiển tổ khảo Tây Sơn tam kiệt, tọa lạc tại thôn Phú Lạc, xã Bình Thành, huyện Tây Sơn, Bình Định. Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh được giao làm chủ đầu tư.
Theo kế hoạch, dự án sẽ triển khai trên khu đất rộng 2.353m², trong đó diện tích hiện trạng di tích là 898,5m². Tổng mức đầu tư dự kiến hơn 6,3 tỷ đồng, thực hiện trong giai đoạn 2025 - 2026.
Dự án gồm nhiều hạng mục, trong đó mộ Hiển tổ khảo (ông nội) Tây Sơn tam kiệt giữ lại như cũ, chuyển bia mộ từ Bảo tàng Quang Trung (thị trấn Phú Phong, huyện Tây Sơn) sang đặt ở vị trí cũ; đồng thời, sẽ xây dựng mới 4 trụ biểu lối vào mộ, hoàn thiện hoa văn họa tiết truyền thống cho 4 mặt trụ biểu (long, lân, quy, phụng; tùng, trúc, cúc, mai), xây mới nhà bia, lư hương và ban thờ được làm bằng đá xanh…
Theo Bảo tàng Quang Trung, sau khi lên ngôi vào tháng 2/1779, Hoàng đế Thái Đức (Nguyễn Nhạc) đã sắc chỉ yêu cầu chính quyền địa phương tu bổ phần mộ tổ tiên tại quê hương làng Phú Lạc, ấp Kiên Thành. Trong đó, Lăng mộ Hiển tổ khảo được xây dựng và truy tặng tước “Minh Triết Công”.
Công trình được xây dựng với quy mô lớn, mang đậm phong cách kiến trúc nghệ thuật thời Tây Sơn. Các họa tiết trang trí trong lăng mộ có bố cục hài hòa, chặt chẽ, thể hiện giá trị văn hóa – lịch sử đặc sắc của dân tộc Việt Nam .
Lăng mộ được thiết kế theo hướng Bắc - Nam, với phần đầu quay về phương Bắc, chân hướng về phương Nam, mang ý nghĩa nhắc nhở con cháu luôn nhớ về tổ tiên, cội nguồn. Ngoài ra, công trình còn được xây dựng theo nguyên tắc phong thủy tam thai, đầu tựa núi, chân hướng về nước, biểu thị sự vững chắc và trường tồn.
Về mặt kỹ thuật, lăng mộ được dựng bằng vật liệu tam hợp (vôi, cát, mật đường) – một loại chất kết dính phổ biến trong kiến trúc xây dựng thế kỷ XVII - XVIII.
Bia mộ làm từ đá xanh nguyên khối, có kích thước cao 125cm, rộng 69cm, dày 13cm, nặng khoảng 200 - 250kg. Chân bia có mộng cắm vào đế đá với kích thước 20 x 45 x 13cm, đảm bảo độ bền vững theo thời gian. Trên mặt bia khắc chìm ba dòng chữ Hán, sử dụng lối chữ chân đẹp và sắc sảo.
Hiện nay, Lăng mộ Hiển tổ khảo Tây Sơn tam kiệt là một trong số ít di tích lịch sử thời Tây Sơn còn tương đối nguyên vẹn trên quê hương Anh hùng dân tộc Quang Trung - Nguyễn Huệ.
Ngày 13/12/2014, UBND tỉnh Bình Định đã xếp hạng lăng mộ là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. Từ đó đến nay, nơi đây đã trở thành điểm hành hương quan trọng, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tưởng nhớ công đức những người có công sinh thành các vị anh hùng Tây Sơn. Đồng thời, di tích còn mang ý nghĩa giáo dục truyền thống lịch sử, hun đúc niềm tự hào dân tộc cho thế hệ mai sau.
