Lộ diện quốc gia bất ngờ hưởng lợi lớn từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung trong khi người dân Mỹ 'ngấm đòn'

Với việc Trung Quốc đẩy mạnh nhập khẩu hàng nông sản từ Brazil , từ đậu tương đến thịt bò, vai trò của quốc gia Nam Mỹ này với tư cách nhà cung cấp thực phẩm hàng đầu cho Bắc Kinh ngày càng được củng cố.

Brazil nắm bắt cơ hội từ căng thẳng Mỹ - Trung

Ngay trong quý I/2025, xuất khẩu thịt bò của Brazil sang Trung Quốc đã tăng tới 1/3 so với cùng kỳ năm trước, trong khi thịt gia cầm tăng 19% trong tháng 3. Đậu tương Brazil hiện đang được bán với mức chênh lệch cao hơn 1,15 USD so với đậu tương Mỹ – trái ngược với mức giảm giá 0,25 USD hồi tháng 1.

Theo ông Ishan Bhanu, chuyên gia phân tích nông nghiệp tại Kpler, đây là “cơ hội vàng” cho ngành nông nghiệp Brazil và Argentina. “Tác động của nó sẽ vượt xa hiệu lực của các biện pháp thuế. Các quốc gia châu Á đang xây dựng lại chuỗi cung ứng từ Nam Mỹ”, ông nhận định.

Ông Rodrigo Alvim, Giám đốc quốc tế của Tập đoàn Cảng Minas (Brazil), cho biết: “Trung Quốc đang đẩy nhanh tiến độ đảm bảo nguồn cung đậu tương và nhiều loại hàng hóa khác, điều này sẽ làm giảm nhu cầu nhập khẩu nông sản từ Mỹ”.

Nông dân Mỹ lao đao vì mất thị phần

Theo số liệu, kim ngạch xuất khẩu nông sản Mỹ sang Trung Quốc trong tháng 1/2025 đã giảm 54% so với cùng kỳ năm trước. Trung Quốc vốn là thị trường tiêu thụ đến 90% lượng cao lương và khoảng 50% đậu tương xuất khẩu của Mỹ.

Ông Caleb Ragland, nông dân trồng đậu tương tại Kentucky và từng ba lần bỏ phiếu cho ông Donald Trump, cho biết nông dân Mỹ “vẫn chưa hồi phục” sau cuộc chiến thương mại đầu tiên và “hoàn toàn không mong muốn có thêm một cuộc chiến mới”.

Trên cương vị Chủ tịch Hiệp hội Đậu tương Mỹ, ông Ragland đã gửi thư ngỏ kêu gọi ông Trump nhanh chóng đạt được thỏa thuận với Trung Quốc: “Tình hình nông nghiệp hiện nay còn yếu hơn nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Chúng tôi đã mất gần 10% thị phần tại Trung Quốc và chưa bao giờ lấy lại được”, ông nói thêm.

Thêm vào đó, Bắc Kinh gần đây đã không gia hạn giấy phép xuất khẩu cho hàng trăm cơ sở thịt của Mỹ – khiến kim ngạch thịt bò Mỹ trị giá 1,6 tỷ USD có nguy cơ bị chặn lại. Việc xuất khẩu các mặt hàng chủ lực khác như đậu tương, lúa mì, ngô cũng bị hạn chế nghiêm trọng. Một nguồn tin giấu tên cho biết:

“Nhiều nhà máy chế biến ngũ cốc Trung Quốc đã dừng nhập từ Mỹ vì mức thuế khiến họ không còn lợi nhuận. Nếu tình trạng này tiếp diễn, lượng hàng có thể giảm về 0 từ tháng 5”.

Lợi thế nghiêng về Brazil, Mỹ mất dần vị thế

Ông Aurélio Pavinato – CEO SLC Agrícola, một trong những công ty nông nghiệp lớn nhất Brazil – nhận định rằng sự chuyển hướng của Trung Quốc và châu Âu đang thúc đẩy giá nông sản Brazil tăng mạnh: “Chúng tôi đang chứng kiến nhu cầu ngoại tăng vọt cùng giá bán hấp dẫn”.

Ông Jim Sutter, Giám đốc Hội đồng Xuất khẩu Đậu tương Mỹ, cho biết mức giá cao trong giai đoạn chiến tranh thương mại đầu tiên đã thúc đẩy dòng vốn đổ vào ngành nông nghiệp Brazil, từng bước thu hẹp lợi thế truyền thống của Mỹ về hạ tầng và độ tin cậy. Thị phần thực phẩm Mỹ tại Trung Quốc giảm mạnh từ 20,7% năm 2016 xuống chỉ còn 13,5% năm 2023, trong khi Brazil tăng từ 17,2% lên 25,2%.

Dù hưởng lợi từ Trung Quốc, Brazil có thể sớm đối mặt với tình trạng cung không đủ cầu nếu Liên minh châu Âu cũng chuyển sang nhập khẩu hoàn toàn từ Nam Mỹ. Liên minh châu Âu dự kiến sẽ áp thuế 25% lên đậu tương, thịt bò và thịt gà từ Mỹ trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 12/2025.

Liên đoàn các nhà sản xuất thức ăn chăn nuôi châu Âu (FEFAC) lo ngại nguồn cung từ Brazil sẽ nhanh chóng cạn kiệt. Ông Pedro Cordero, đại diện FEFAC cảnh báo: “Chúng tôi sẽ phải cạnh tranh trực tiếp với Trung Quốc để mua cùng một nguồn hàng, điều này đẩy giá thức ăn lên cao, kéo theo giá thực phẩm leo thang. Nếu Nam Mỹ không đáp ứng kịp, chúng tôi sẽ lâm vào khủng hoảng”.

Theo FT

>> Ông Trump: Miễn thuế đối ứng với điện thoại, máy tính và chip bán dẫn chỉ là tạm thời, sẽ có loại thuế mới