Lương tăng vẫn mất người: Doanh nghiệp đang sai ở đâu? 

Thị trường lao động  Việt Nam đang bước vào giai đoạn biến động chưa từng có. Trong khi doanh nghiệp liên tục than phiền về tình trạng thiếu hụt nhân lực, người lao động  lại không ngừng nhảy việc để tìm kiếm cơ hội tốt hơn. 

Theo Khảo sát lương năm 2025 của Tập đoàn Tư vấn tuyển dụng Robert Walters, 82% doanh nghiệp tại Việt Nam dự kiến tăng lương  trong năm 2025 để thu hút và giữ chân nhân sự. Nhưng điều nghịch lý là 59% nhà tuyển dụng vẫn thừa nhận gặp khó khăn trong việc duy trì nhân sự, ngay cả khi đã tăng lương. Điều này đặt ra câu hỏi quan trọng: tăng lương có thật sự giúp doanh nghiệp giữ chân người lao động, hay chỉ là một biện pháp ngắn hạn không đủ sức giải quyết tận gốc vấn đề? 

Ảnh minh hoạ. Nguồn: Internet.

Lương tăng nhưng không đủ sống: Người lao động tiếp tục rơi vào vòng xoáy nhảy việc  

Theo Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Việt Nam bình quân năm 2024 tăng 3,63%, phản ánh áp lực chi phí sinh hoạt ngày càng lớn. Trong khi đó, Quốc hội đặt mục tiêu thu nhập bình quân đầu người năm 2025 vượt 5.000 USD, nhưng với tốc độ lạm phát và giá cả leo thang, nhiều lao động vẫn chật vật để duy trì mức sống tối thiểu. 

Khảo sát của Robert Walters cho thấy 99% người lao động mong muốn làm việc tại các công ty nước ngoài, nơi có mức lương cao hơn 15-25% so với doanh nghiệp trong nước, kèm theo các phúc lợi hấp dẫn hơn. Điều này phản ánh một thực tế: ngay cả khi doanh nghiệp nội địa tăng lương, nếu thu nhập không đủ để đảm bảo chất lượng cuộc sống, nhân sự vẫn sẽ tiếp tục tìm kiếm cơ hội tốt hơn. 

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp Việt Nam áp dụng mô hình "tăng lương theo kỳ vọng", với mức điều chỉnh từ 15-20% mỗi năm cho các vị trí cấp trung và cấp cao. Nhưng chính sách này lại khiến chi phí nhân sự tăng đột biến, buộc doanh nghiệp phải cắt giảm nhân sự hoặc giảm phúc lợi để cân đối tài chính. Hậu quả là, mặc dù mức lương danh nghĩa tăng, nhưng các quyền lợi khác lại bị thu hẹp, làm trầm trọng thêm sự bất mãn của người lao động. 

Doanh nghiệp có thực sự muốn giữ chân nhân tài, hay chỉ đang khai thác sức lao động?  

Bất chấp việc tăng lương, nhiều doanh nghiệp vẫn giữ cách tiếp cận truyền thống: tận dụng tối đa nhân sự mà không đầu tư vào phát triển con người. Theo khảo sát của Robert Walters, 77% người lao động đánh giá cao chế độ thưởng, trong khi 46% cho rằng các gói phúc lợi hấp dẫn là yếu tố quan trọng hàng đầu. 

Ông Phạm Tuấn Phúc, Giám đốc Điều hành Robert Walters Việt Nam, nhận định: "Nếu doanh nghiệp chỉ tập trung vào việc tăng lương mà bỏ qua các yếu tố như môi trường làm việc hay chính sách đãi ngộ, họ sẽ không thể giữ chân nhân tài lâu dài. Người lao động cần một môi trường làm việc công bằng, được ghi nhận đóng góp và có lộ trình phát triển rõ ràng". 

Thực tế, nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn đang áp dụng mô hình làm việc cường độ cao, với số giờ làm việc kéo dài nhưng không có chế độ đãi ngộ tương xứng. Một số ngành như tài chính, công nghệ, marketing ghi nhận số giờ làm việc lên đến 10-12 tiếng/ngày, nhưng nhân viên vẫn bị đánh giá là không đủ năng suất. Một số doanh nghiệp còn duy trì tuần làm việc sáu ngày mà không có chính sách bù đắp hợp lý, khiến nhân sự kiệt sức và mất động lực. 

Trong khi đó, các tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam đã áp dụng chính sách làm việc từ xa hoặc tuần làm việc bốn ngày, giúp nhân viên cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân. Những chính sách này không chỉ giúp giảm tỷ lệ nghỉ việc mà còn nâng cao mức độ hài lòng của nhân viên, điều mà nhiều doanh nghiệp trong nước vẫn chưa thực sự chú trọng. 

Nhảy việc để kiếm sống: Xu hướng không thể đảo ngược nếu doanh nghiệp không thay đổi  

Một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến nhân sự liên tục nhảy việc là mức thu nhập không đủ sống. Nếu doanh nghiệp trả lương cao hơn mức trung bình của thị trường, họ có thể giảm tỷ lệ nhảy việc và tăng năng suất lao động . Tuy nhiên, điều này chỉ có tác dụng trong ngắn hạn, nếu không đi kèm với các chính sách đãi ngộ dài hạn. 

Xu hướng "nhân viên boomerang" – những người từng rời bỏ doanh nghiệp nhưng sau đó quay lại làm việc – đang ngày càng phổ biến hơn. Theo khảo sát của Robert Walters, 30% nhân viên trong ngành tài chính và công nghệ tại Việt Nam đã quay lại công ty cũ sau khi nhận thấy chính sách đãi ngộ có sự cải thiện. Nhưng nếu doanh nghiệp không thực sự thay đổi tư duy, họ sẽ tiếp tục rơi vào vòng luẩn quẩn: mất nhân tài – tuyển dụng mới – đào tạo – nhân sự lại nghỉ việc. 

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp đã bắt đầu tuyển dụng dựa trên tiềm năng thay vì chỉ dựa vào kinh nghiệm hiện có, nhằm xây dựng đội ngũ nhân sự có khả năng thích ứng cao hơn. Đồng thời, 67% doanh nghiệp trong khảo sát của Robert Walters cho biết họ đang gia tăng ngân sách cho các chương trình đào tạo và phát triển nhân sự trong năm 2025, nhằm giữ chân và nâng cao kỹ năng cho người lao động. 

Doanh nghiệp muốn giữ chân nhân tài, hãy hành động thay vì chỉ tăng lương  

Nếu doanh nghiệp Việt Nam muốn duy trì một đội ngũ nhân sự ổn định và chất lượng, họ cần một chiến lược nhân sự toàn diện, thay vì chỉ tập trung vào tiền lương. Không chỉ tăng lương, doanh nghiệp cần triển khai một gói đãi ngộ toàn diện bao gồm bảo hiểm sức khỏe mở rộng, chính sách làm việc linh hoạt, cơ hội đào tạo và lộ trình thăng tiến rõ ràng. 

Người lao động cũng cần chủ động đòi hỏi quyền lợi chính đáng, thay vì chấp nhận mức lương tăng nhỏ giọt mà không có sự cải thiện tổng thể. Công đoàn và các tổ chức bảo vệ quyền lợi lao động cần tăng cường giám sát các doanh nghiệp vi phạm quy định về tiền lương và phúc lợi, đảm bảo môi trường làm việc công bằng và minh bạch hơn. 

Nếu doanh nghiệp không thay đổi tư duy và tiếp tục chỉ coi người lao động là một nguồn tài nguyên để khai thác, thì dù có tăng lương đến đâu, họ cũng sẽ tiếp tục mất nhân tài vào tay những công ty biết trân trọng con người thực sự. Giữ chân nhân sự không phải là cuộc đua tiền lương, mà là cuộc đua về cách doanh nghiệp đối xử với nhân viên. 

>> Lương thấp, nhân sự ồ ạt nghỉ việc: Doanh nghiệp có mạnh tay tăng lương để giữ người?