Quy tắc 75/15/10 đơn giản giúp bạn quản lý tiền mà không lo 'cháy ví' 

Tài chính cá nhân  là thứ nghe thì nghiêm túc nhưng ai cũng lười đụng vào. Không phải vì không quan tâm, mà vì quá phức tạp. Lập ngân sách? Ghi chi tiêu? Theo dõi từng khoản nhỏ lẻ? Nhiều người thử vài hôm rồi bỏ. Courtney Alev – chuyên gia tài chính từ Credit Karma – hiểu điều đó. Thay vì ép bạn phải tính từng đồng, cô đưa ra một công thức nhẹ đầu nhưng vẫn hiệu quả: 75/15/10. Không phải công thức làm giàu nhanh. Không phải bí quyết tài chính triệu phú. Chỉ là một cách để không phải chạy loanh quanh mỗi khi ví hết tiền. 

75/15/10 là gì? 

Đơn giản đến mức không cần máy tính. Lấy tổng thu nhập hàng tháng của bạn, chia thành ba phần: 75% cho cuộc sống hàng ngày, 15% để đầu tư dài hạn, 10% cho tiết kiệm ngắn hạn. Không có phép toán khó hiểu. Không cần cắt hết trà sữa hay cà phê. Mục tiêu là giữ cho dòng tiền của bạn đi đúng hướng mà không cần sống khổ hạnh. 

75% để bạn sống ổn mà không bị căng ví 

Đây là khoản chi lớn nhất. Bao gồm tiền nhà, tiền ăn, điện nước, xăng xe, phí điện thoại, internet, chi phí đi làm – tất cả những thứ bạn cần để duy trì cuộc sống. Courtney không yêu cầu bạn phải cắt từng ly cà phê. Nhưng cô nhấn mạnh: “thiết yếu” không có nghĩa là cái gì cũng được cho vào. Nếu bạn gọi đồ ăn ngoài mỗi ngày và bảo đó là chi phí sinh hoạt, bạn đang tự đánh lừa mình. 75% này là biên độ thoải mái, nhưng vẫn cần kiểm soát. Biết đâu khi bạn nhìn lại, có những khoản có thể cắt giảm mà chẳng ảnh hưởng gì đến chất lượng sống. 

Mục tiêu là giữ cho dòng tiền của bạn đi đúng hướng mà không cần sống khổ hạnh. Ảnh minh họa

15% cho tương lai, càng sớm càng đỡ mệt 

Khoản này không giúp bạn đổi đời trong một đêm, nhưng sẽ cứu bạn sau này. Đó có thể là khoản gửi vào quỹ hưu trí, đầu tư chứng khoán, mua trái phiếu, hoặc góp vốn làm ăn. Bạn không cần là chuyên gia tài chính để bắt đầu. Thứ bạn cần là đều đặn. 15% mỗi tháng không nhiều, nhưng tích luỹ theo thời gian sẽ tạo ra sự khác biệt khổng lồ. Đừng đợi đến khi “dư tiền mới đầu tư”. Người có tự do tài chính không phải là người kiếm nhiều nhất, mà là người biết dành một phần tiền cho tương lai trước khi tiêu phần còn lại. 

10% cho những cú quẹo bất ngờ của cuộc sống 

Xe hỏng. Điện thoại rơi vỡ. Bạn thân cưới gấp. Một chuyến đi xa bạn không muốn bỏ lỡ. Nếu bạn không có sẵn quỹ cho những chuyện này, mọi kế hoạch tài chính đều có thể tan thành mây khói. 10% cuối cùng trong công thức này là để bạn ứng phó với những bất ngờ không hẹn trước. Dù chỉ là một phần nhỏ, nhưng nó giúp bạn không phải xoay xở vay mượn, không phải thụt tay vào khoản đầu tư dài hạn để xử lý chuyện đột xuất. Và đặc biệt, nó cho bạn cảm giác chủ động, thay vì bị động ngồi chờ rủi ro ập đến. 

Tại sao công thức này dễ áp dụng hơn 50/30/20? 

Với nhiều người trẻ sống ở thành phố lớn, 50/30/20 là điều không tưởng. 50% cho nhu cầu thiết yếu đôi khi không đủ trả tiền nhà. 30% để chi tiêu cá nhân nghe thì hấp dẫn nhưng dễ trôi hết vào các khoản vô nghĩa. Còn 20% tiết kiệm lại quá xa vời khi tháng nào cũng cháy túi. 75/15/10 thực tế hơn. Nó chấp nhận rằng chi phí sinh hoạt đang ngày một cao, nhưng vẫn chừa chỗ cho việc đầu tư và tiết kiệm. Và quan trọng nhất, nó không làm bạn thấy tội lỗi mỗi khi tiêu tiền. Vì mọi khoản đều đã có sẵn khung. 

Công thức dành cho người thật, đời thật 

Không cần lý tưởng hoá tài chính cá nhân. Bạn có thể không giàu. Bạn có thể có nợ. Bạn có thể không muốn lập bảng chi tiêu chi tiết từng ngày. Nhưng nếu bạn biết chia tiền theo tỉ lệ này – sống bằng 75%, đầu tư 15%, tiết kiệm 10% – bạn đã làm tốt hơn phần lớn những người cứ để tiền ra vào tài khoản như nước chảy mà không biết nó đi đâu. Quản lý tài chính không cần phải giỏi. Chỉ cần đều. Và bắt đầu từ một công thức dễ thở như thế này cũng đủ giúp bạn đi xa hơn bạn tưởng. 

>> Bí mật tài chính giúp cô gái 29 tuổi sở hữu 17 tỷ đồng mà không cần sống tằn tiện