Thái Lan trợ giá cho xe điện Trung Quốc khiến ngành ô tô nước này lao đao 

Theo Cục thuế Thái Lan, kể từ khi chương trình hỗ trợ xe điện của chính phủ nước này bắt đầu thực hiện vào năm 2022, đã có 185.029 xe điện  được nhập khẩu từ Trung Quốc. Tuy nhiên, dữ liệu của Cục Giao thông đường bộ Thái Lan cho thấy, lượng xe điện đăng ký mới chỉ có 86.043 xe. Điều đó cho thấy vẫn còn tồn ít nhất 90.000 xe điện chưa đăng ký lưu thông. 

Trao đổi với Nikkei Asia, ông Krisda Utamote, Chủ tịch Hiệp hội xe điện Thái Lan (EVAT) cho biết: "Chúng tôi đang trải qua tình trạng nguồn cung xe điện đã vượt quá nhu cầu của người tiêu dùng. Rất nhiều xe điện được nhập khẩu từ Trung Quốc trong 2 năm qua vẫn đang tồn kho tại các đại lý. Trong khi ngày càng có nhiều nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đầu tư để sản xuất tại Thái Lan." 

Theo Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc, từ năm 2022, chính phủ Thái Lan đã ưu đãi cho các nhà sản xuất Trung Quốc một khoản tiền lên tới 150.000 baht (105 triệu đồng) cho mỗi xe nhằm mục đích giúp cho giá xe điện phải chăng hơn. 

Thỏa thuận này cũng xóa bỏ thuế quan đối với xe điện Trung Quốc nhập khẩu để bán tại Thái Lan, với điều kiện các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc phải sản xuất tại Thái Lan với sản lượng xe điện tương ứng với lượng xe nhập khẩu vào nước này kể từ năm 2022. Việc sản xuất xe phải bắt đầu từ năm nay và những chiếc xe điện trong chương trình này có thể phục vụ cho mục đích tiêu thụ trong nước lẫn xuất khẩu. 

BYD, nhà sản xuất xe điện lớn nhất Trung Quốc và là nhà sản xuất tích cực nhất trong số 6 nhà sản xuất ô tô đã đầu tư theo chương trình ưu đãi này. Hãng đã giảm giá mẫu xe BYD Atto 3 tới 340.000 baht (238 triệu đồng), tương đương với mức giảm 37% so với mức giá khi ra mắt là 899.000 baht (630 triệu đồng). 

Neta, một nhà sản xuất xe điện Trung Quốc khác, cũng đã giảm giá mẫu xe V-II với số tiền 50.000 baht (35 triệu đồng), tương đương với mức giảm 9% so với mức giá 549.000 baht (385 triệu đồng) khi ra mắt. 

Các nhà máy của BYD và các hãng xe Trung Quốc khác tại Thái Lan dự kiến sẽ có tổng công suất khoảng 750.000 xe/năm nếu hoạt động hết công suất. Nhưng không ai trong số họ hé mở thông tin về việc liệu họ có tiếp tục giảm giá mạnh hay không. 

Hiện tại, nền kinh tế Thái Lan đang đối mặt với nguy cơ suy thoái dài hạn khiến người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, hạn chế mua sắm các mặt hàng đắt tiền. Thêm vào đó, tình trạng cung vượt cầu xe điện Trung Quốc do được ưu đãi từ chính phủ Thái Lan đã dẫn đến cuộc chiến giá xe. Vô hình trung, những điều này đã khiến doanh số bán các loại xe sử dụng động cơ đốt trong bị giảm đáng kể. 

Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan (FTI) cho biết tổng lượng xe bán ra trong 5 tháng đầu năm 2024 mới chỉ đạt 260.365 xe, giảm 23% so với cùng kỳ năm 2023. Đây là mức doanh số thấp nhất của thị trường ô tô Thái Lan trong một thập kỷ qua. 

Trong đó, các nhà sản xuất Nhật Bản, vốn chiếm tới 90% thị phần tại thị trường ô tô Thái Lan là những người chịu ảnh hưởng nhiều nhất khi hàng loạt hãng xe đã phải cắt giảm sản xuất hoặc đóng cửa nhà máy. 

Đầu tháng 7, Honda cho biết sẽ dừng sản xuất xe tại nhà máy ở tỉnh Ayutthaya vào năm 2025 và sáp nhập hoạt động với nhà máy còn lại ở tỉnh Prachinburi. Động thái này là một phần trong kế hoạch cắt giảm sản lượng sản xuất hàng năm tại Thái Lan, từ 270.000 xe xuống còn 120.000 xe mỗi năm. 

Trong khi đó, Subaru đã thông báo sẽ dừng hoạt động lắp ráp ô tô tại Thái Lan vào cuối năm nay. Suzuki cho biết cũng sẽ triển khai kế hoạch cắt giảm sản xuất tại Thái Lan vào năm 2025. 

Không chỉ có các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản, các nhà sản xuất phụ tùng ô tô của Thái Lan cũng đang chịu thiệt hại. Ông Sompol Tanadumrongsak, Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất phụ tùng ô tô Thái Lan nói với Nikkei Asia rằng: "Các đơn đặt hàng phụ tùng trong năm nay đã giảm 40% do các nhà sản xuất lắp ráp ô tô đã cắt giảm công suất từ 30-40%". 

Dự kiến ​​ngành công nghiệp phụ trợ ô tô Thái Lan sẽ tiếp tục thu hẹp khi trải qua quá trình chuyển đổi khó khăn sang xe điện. Ông Sompol chia sẻ: "Chỉ có khoảng 10 trong tổng số 660 nhà sản xuất phụ tùng của Thái Lan đáp ứng được yêu cầu của các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc, còn lại họ đều nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc hoặc dựa vào chuỗi cung ứng của riêng họ với chi phí thấp hơn." 

Hầu hết các nhà sản xuất phụ tùng của Thái Lan đều đã cắt giảm xuống chỉ còn 3 ngày hoạt động trong một tuần do nhu cầu giảm, đồng thời ông Sompol cho hay khoảng 10 nhà sản xuất phụ tùng ô tô nước này đã "buộc phải phá sản". 

Rõ ràng tác động của việc ưu đãi và trợ giá xe điện đã ảnh hưởng đến phần còn lại của ngành ô tô, vốn đang sử dụng hơn 750.000 công nhân và chiếm khoảng 11% tổng sản phẩm quốc nội (GDP). Hiện tại, ngành công nghiệp ô tô đang đóng góp lớn thứ 4 cho nền kinh tế Thái Lan khi chiếm 25,2% GDP. 

Tuy nhiên, chính phủ Thái Lan không có dấu hiệu thay đổi định hướng chính sách ưu đãi xe điện mặc dù điều này đang tạo áp lực lên các nhà sản xuất ô tô sử dụng động cơ đốt trong truyền thống và các nhà cung cấp phụ tùng của họ. 

Theo Nikkei Asia  

>> Siêu cường châu Á ‘rót’ 41 tỷ USD hỗ trợ người dân mua xe điện