Thay đổi cách tính lương hưu từ năm 2025 

Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi 2024 được Quốc hội thông qua cuối tháng 6 tại Kỳ họp thứ 7, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đã quy định lộ trình điều chỉnh cách tính lương hưu  của khu vực Nhà nước và doanh nghiệp như nhau. 

Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi 2024 kế thừa quy định Luật BHXH năm 2014 quy định tính lương thưu theo mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH khu vực Nhà nước. Cụ thể: Người lao động (NLĐ) thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương này thì tính bình quân tiền lương tháng của số năm đóng BHXH trước khi nghỉ hưu như sau: 

+ Tham gia BHXH trước ngày 1/1/1995, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 5 năm cuối trước khi nghỉ hưu. 

+ Tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/1995 đến ngày 31/12/2000, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 6 năm cuối trước khi nghỉ hưu. 

+ Tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/2001 đến ngày 31/12/2006, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 8 năm cuối trước khi nghỉ hưu. 

+ Tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 1/1/2007 đến ngày 31/12/2015, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 10 năm cuối trước khi nghỉ hưu. 

+ Tham gia BHXH từ ngày 1/1/2016 đến ngày 31/12/2019, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 15 năm cuối trước khi nghỉ hưu. 

+ Tham gia BHXH từ ngày 1/1/2020 đến ngày 31/12/2024, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của 20 năm cuối trước khi nghỉ hưu. 

+ Tham gia BHXH từ ngày 1/1/2025 trở đi, thì tính bình quân của tiền lương tháng đóng BHXH của toàn bộ thời gian. 

Theo Luật mới, về cơ bản vẫn giữ nguyên quy định về mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội để tính lương hưu, trợ cấp một lần đối với người lao động trong khu vực doanh nghiệp. Theo đó, lương hưu của lao động ở khu vực này vẫn tính bình quân toàn bộ quá trình đóng bảo hiểm xã hội, kế thừa quy định hiện hành của Luật Bảo hiểm xã hội 2014. 

Đồng thời, có lộ trình điều chỉnh cách tính lương hưu của khu vực Nhà nước và doanh nghiệp như nhau. Đối với người đóng bảo hiểm xã hội từ ngày 1/1/2025 trở đi, thì tính bình quân toàn bộ quá trình đóng, tương tự khu vực doanh nghiệp. 

Người lao động vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định (khu vực doanh nghiệp), thì tính bình quân tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội chung của cả hai giai đoạn. Chính phủ sẽ quy định chi tiết nội dung này và mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng trong một số trường hợp đặc biệt. 

Về căn cứ đóng bảo hiểm xã hội để hưởng lương hưu, người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, thì tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội là tiền lương tháng theo chức vụ, chức danh, ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm, và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề, hệ số chênh lệch bảo lưu lương (nếu có). 

Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định, thì tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc là tiền lương tháng, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung khác được thỏa thuận trả thường xuyên, ổn định trong mỗi kỳ trả lương. 

Trường hợp người lao động ngừng việc vẫn hưởng tiền lương tháng bằng, hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất, thì đóng theo tiền lương được hưởng trong thời gian ngừng việc. Ngoài ra, một số trường hợp đặc biệt thì tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc do Chính phủ quy định. 

Bên cạnh thay đổi cách tính lương hưu khu vực Nhà nước, Luật Bảo hiểm xã hội 2024 cũng đã quy định cụ thể về mức tham chiếu thay cho mức lương cơ sở. Mức tham chiếu này sẽ dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ bảo hiểm xã hội, và do Chính phủ quyết định. Khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở thì mức tham chiếu quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 bằng mức lương cơ sở. 

Tại thời điểm mức lương cơ sở bị bãi bỏ, thì mức tham chiếu không thấp hơn mức lương cơ sở tại thời điểm đó. Mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của ngân sách Nhà nước và Quỹ Bảo hiểm xã hội.