Thủ tướng: Hoàn thiện thể chế để phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo 

‘Cùng hợp tác, cùng làm, cùng thắng’  

Trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế TPHCM năm 2024, chiều 25/9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì phiên đối thoại chính sách. 

Tham dự phiên đối thoại này có lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương, Chủ tịch UBND TPHCM, lãnh đạo một số tỉnh, thành và các doanh nghiệp (DN) lớn trong nước và quốc tế. 

Phiên đối thoại là cơ hội cho các địa phương, doanh nghiệp trao đổi với Thủ tướng và lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương về giải pháp trong việc áp dụng mô hình chuyển đổi công nghiệp tại TPHCM, chiến lược cấp quốc gia. Đồng thời, đây cũng là dịp để các địa phương, DN kiến nghị đến Thủ tướng Chính phủ những mô hình, giải pháp, chính sách ở tầm vĩ mô. 

Phát biểu mở đầu, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định nội dung chính “chuyển đổi công nghiệp” là chủ đề rộng nhưng cũng là tiềm năng, cơ hội và lợi thế cạnh tranh của TPHCM. Đây là cơ hội để các bên trao đổi kinh nghiệm, chia sẻ, học hỏi lẫn nhau, từ đó tiến tới cùng hợp tác, cùng làm, cùng thắng. 

Chuyển đổi số song hành chuyển đổi xanh  

Nói về các chính sách hỗ trợ DN chuyển đổi công nghiệp nói riêng và chuyển đổi nền kinh tế nói chung, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, Chính phủ đã có nhiều chính sách với các cấp độ khác nhau, trong đó đặc biệt nhấn mạnh về đổi mới, sáng tạo. 

Ở góc độ triển khai đã có nhiều văn kiện cũng như kế hoạch hàng năm và 5 năm, trong đó vạch ra các bước đi cụ thể về chuyển đổi cơ cấu nền kinh tế. Có 3 lĩnh vực trọng tâm để chuyển đổi nền kinh tế gồm: cơ cấu lại ngân sách nhà nước; cơ cấu lại DN nhà nước; cơ cấu lại đầu tư công. 

Đối với chuyển đổi ngành công nghiệp, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh 2 quá trình chuyển đổi là chuyển đổi số và chuyển đổi xanh cần song hành với nhau. Để thực hiện thành công thì thúc đẩy đổi mới sáng tạo là yêu cầu bức thiết. 

Chia sẻ tại phiên đối thoại, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định cho biết, Bộ đang xây dựng dự án Luật Khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, trong đó sẽ có sự thay đổi về đối tượng điều chỉnh. 

Nếu như trước đây, Luật Khoa học công nghệ chủ yếu sử dụng ngân sách cho các đơn vị công lập để làm dự án, đề tài nghiên cứu thì dự án luật mới sẽ tập trung vào xã hội hóa các nguồn lực. 

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, phát triển KHCN trước hết phải phát triển giáo dục và đào tạo, đây là nền tảng quan trọng. Việt Nam đã ban hành các nghị quyết về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục làm nền tảng cho phát triển KHCN như chuyển từ trang bị kiến thức đơn thuần sang toàn diện. 

Theo Thủ tướng, trước tiên, Chính phủ xác định phải cụ thể hoá chủ trương, đường lối của Đảng bằng thể chế. Do đó, thể chế phải được hoàn thiện để góp phần thúc đẩy KHCN, đổi mới sáng tạo. 

Thứ hai, người đứng đầu Chính phủ đề nghị phải tập trung đào tạo nguồn nhân lực để thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với các vấn đề trên. 

Thứ ba, cần sửa đổi các quy định đối với nguồn nhân lực để phát triển thị trường KHCN. Sản phẩm KHCN cũng là loại hàng hóa có thể giao dịch trên thị trường công khai, minh bạch, đúng giá trị. 

Đồng thời, Thủ tướng chỉ đạo cần phải tháo gỡ các vướng mắc về thể chế, cơ chế, chính sách để bộ máy quản lý KHCN tinh gọn, hoạt động hiệu quả; có cơ chế, chính sách khuyến khích sự năng động, sáng tạo vì nhiệm vụ chung, lợi ích chung của quốc gia, dân tộc, trong đó có giải pháp về cán bộ.