Việt Nam từng rung lắc ra sao khi động đất xảy ra? 

Trận động đất mạnh 7,7 độ richter xảy ra tại miền trung Myanmar trưa 28/3 khiến nhiều người dân sống trong các tòa chung cư cao tầng ở Hà Nội và TP. HCM cảm nhận được sự rung lắc rõ rệt. Dư chấn này làm dậy lên một câu hỏi không mới nhưng chưa bao giờ cũ: Việt Nam có từng xảy ra động đất  nghiêm trọng? Và điều đó liệu có còn tiếp diễn?... 

Những trận địa chấn chấn động lịch sử  

Việt Nam không nằm trên "vành đai lửa Thái Bình Dương" - khu vực thường xuyên xảy ra động đất, núi lửa. Tuy nhiên, các đứt gãy địa chất chạy dọc Tây Bắc, Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung khiến một số địa phương vẫn tiềm ẩn nguy cơ địa chấn. 

Theo Trung tâm Báo tin động đất và Cảnh báo sóng thần, từ năm 114 đến năm 2003, Việt Nam đã ghi nhận 1.645 trận động đất từ 3 độ trở lên. 

Trong sử sách và ghi nhận khoa học, Hà Nội từng rung chuyển bởi các trận động đất vào các năm 1277, 1278 và 1285, với cường độ tới cấp 8. Năm 114, khu vực phía Bắc Đồng Hới (Quảng Bình) cũng ghi nhận một trận động đất lớn. 

Đến thế kỷ XX, trận động đất ở Tuần Giáo (Điện Biên) năm 1983 với độ lớn 6,8 tiếp tục là minh chứng rõ nét về nguy cơ địa chấn  ở vùng Tây Bắc. Năm 1935, khu vực này cũng từng rung lắc với một trận động đất mạnh 6,75 độ richter. 

Tại miền Nam, năm 1923, vùng biển Phan Thiết - Vũng Tàu từng hứng chịu một trận địa chấn lên tới 6,1 độ, kèm theo hiện tượng phun trào núi lửa Hòn Choi. Đây là một trong những sự kiện địa chấn - địa nhiệt hiếm hoi được ghi nhận tại khu vực Nam Bộ. 

Dư chấn vẫn tiếp diễn  

Gần đây, Kon Tum  - cụ thể là huyện Kon Plông - trở thành "điểm nóng" mới của địa chấn. Trong năm 2024, khu vực này ghi nhận hơn 430 trận động đất nhỏ, có trận lên đến 4,7 độ, gây nứt tường, sập trần một số công trình. 

Ngoài ra, hai trận động đất liên tiếp trong năm 2020 tại Mộc Châu (Sơn La) và Mường Tè (Lai Châu) cũng khiến nhiều nhà dân bị hư hại. Trong cả hai sự kiện, dư chấn lan xa tới Hà Nội, khiến người dân phải sơ tán khẩn cấp. 

TS. Nguyễn Xuân Anh (Viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu) cho biết: "Đới đứt gãy sông Mã - nơi xảy ra trận động đất 4,1 độ tại Thanh Hóa vào ngày 21/7/2024 đã ghi nhận 30 trận động đất từ năm 1920 đến nay trong bán kính 50km quanh chấn tâm". 

Bên cạnh đó, TS. Nguyễn Hồng Phương, chuyên gia về động đất từng lưu ý: "Trên thế giới hiện vẫn chưa có nước nào dự báo chính xác được thời điểm động đất sẽ xảy ra. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức cho người dân về bản chất, tác hại và phương thức phòng tránh động đất là rất cần thiết".