2 thay đổi lớn về cấp sổ đỏ, ai sử dụng đất không giấy tờ chú ý để tránh mất quyền lợi 

Bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, Luật Đất đai 2024 mang đến hai thay đổi mang tính bước ngoặt trong việc công nhận quyền sử dụng đất. Một mặt, luật mở rộng đáng kể cơ hội cấp sổ đỏ  cho hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có giấy tờ hợp lệ trước ngày 01/7/2014, mặt khác, tăng cường kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi lấn, chiếm đất diễn ra sau thời điểm này. 

Luật Đất đai mở ra cơ hội được cấp sổ đỏ cho nhiều hộ gia đình

Nới lỏng điều kiện cấp sổ đỏ cho đất không có giấy tờ  

Theo Điều 138, Luật Đất đai  2024 quy định rõ ràng và chi tiết hơn các trường hợp được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) đối với đất không có giấy tờ. Các trường hợp cụ thể như sau: 

Trường hợp 1: Sử dụng đất trước ngày 01/7/2014 

Người đang sử dụng đất không có giấy tờ vẫn có thể được cấp sổ đỏ nếu đáp ứng các điều kiện sau: 

Đất được sử dụng ổn định tại một trong ba mốc thời gian: Trước ngày 18/12/1980, từ 18/12/1980 đến trước ngày 15/10/1993 và từ 15/10/1993 đến trước ngày 01/7/2014. 

Không vi phạm pháp luật về đất đai; không thuộc trường hợp được giao đất trái thẩm quyền. 

Được UBND cấp xã xác nhận không có tranh chấp. 

Điểm thay đổi quan trọng là mốc thời gian được kéo dài thêm 10 năm so với Luật Đất đai 2013 – từ 01/7/2004 lên 01/7/2014 – tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân khi làm thủ tục cấp sổ đỏ. 

Trường hợp 2: Người dân vùng khó khăn được miễn tiền sử dụng đất 

Một điểm mới đáng chú ý tại khoản 5 Điều 138 là quy định dành riêng cho các hộ dân ở vùng khó khăn, cho phép cấp sổ đỏ mà không cần giấy tờ và không phải nộp tiền sử dụng đất, nếu thỏa mãn các điều kiện sau: 

Là đối tượng từng được giao đất nông nghiệp theo quy định tại Điều 118; 

Đã sử dụng đất ở hoặc đất phi nông nghiệp trước ngày 01/7/2014; 

Có hộ khẩu thường trú tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn hoặc đặc biệt khó khăn; 

Được UBND cấp xã xác nhận không có tranh chấp. 

Diện tích đất được công nhận sẽ được xác định dựa theo quy định tại các khoản 1, 2, 3 và 4 của Điều 138. 

Quy định này không chỉ cụ thể hóa mà còn mở rộng cơ hội tiếp cận chính sách đất đai cho người dân ở vùng khó khăn, vốn là nhóm dễ bị bỏ sót trong hệ thống pháp lý trước đây. 

Điều kiện cấp sổ đỏ cho đất không giấy tờ được nới lỏng

Siết chặt xử lý đất lấn, chiếm sau ngày 01/7/2014  

Bên cạnh việc mở rộng điều kiện cấp sổ đỏ, Luật Đất đai 2024 cũng thể hiện rõ quan điểm cứng rắn đối với các hành vi lấn, chiếm đất , đặc biệt sau mốc thời gian 01/7/2014. 

Theo khoản 5 Điều 139, những trường hợp vi phạm sử dụng đất sau ngày 01/7/2014 sẽ không được cấp sổ đỏ và còn bị xử lý theo pháp luật nếu rơi vào một trong hai nhóm sau: 

Nhóm 1: Lấn chiếm đất công hoặc vi phạm chỉ giới xây dựng 

Gồm các hành vi như: 

Lấn, chiếm hành lang an toàn của công trình công cộng sau khi Nhà nước đã công bố và cắm mốc hành lang bảo vệ; 

Lấn chiếm lòng đường, vỉa hè, hành lang giao thông; 

Chiếm đất thuộc quy hoạch xây dựng trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp hoặc công trình công cộng khác. 

Nhóm 2: Chiếm dụng đất nông, lâm trường sau 01/7/2014 

Sử dụng trái phép đất có nguồn gốc từ các nông, lâm trường mà Nhà nước đã giao không thu tiền sử dụng đất kể từ sau ngày 01/7/2014. 

Ngoài việc không được cấp Giấy chứng nhận, người vi phạm cũng sẽ không được bồi thường về đất nếu sử dụng phần đất đó để làm nhà ở trong thời gian vi phạm. 

Với các điều chỉnh mới trong Luật Đất đai 2024, người dân đặc biệt tại vùng khó khăn sẽ có thêm cơ hội hợp thức hóa đất đai của mình. Tuy nhiên, đi kèm với đó là các quy định chặt chẽ nhằm ngăn chặn và xử lý dứt điểm tình trạng lấn chiếm đất công, vốn diễn ra khá phổ biến trong nhiều năm qua. 

Người dân cần nắm vững các mốc thời gian và điều kiện mới để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình, đồng thời tuân thủ đúng quy định nhằm tránh rủi ro pháp lý trong tương lai. 

>> Từ bây giờ, những trường hợp này sẽ bị hủy sổ đỏ đã cấp