Hơn 500 đơn làm 'quái thú' chở hàng trên biển 

Nỗ lực khử carbon trong ngành vận tải biển  

Mỗi năm, ngành hàng hải đốt khoảng 2,5 tỷ thùng dầu nhiên liệu nặng, được tạo ra từ những phần thừa giá rẻ của quá trình sản xuất xăng, dầu diesel, nhiên liệu phản lực và thải ra khoảng 3% lượng khí nhà kính toàn cầu (GHG). 

Do đó, Tổ chức Hàng hải quốc tế của Liên Hợp Quốc (IMO) đặt mục tiêu loại bỏ hoàn toàn khí thải của ngành vận tải biển vào năm 2050, thông qua việc khử carbon trong ngành này để chống biến đổi khí hậu. 

Tuy nhiên, tại Hội nghị Thương mại và phát triển của Liên Hợp Quốc (UNCTAD) cuối tháng 9/2023, các chuyên gia cho rằng việc khử carbon cho toàn bộ ngành vận tải biển có thể tốn hơn 100 tỷ USD mỗi năm, làm tăng gấp đôi giá nhiên liệu của ngành. 

Đặc biệt, mặc dù 6.643 tàu container chỉ chiếm một phần nhỏ trong đội tàu toàn cầu, nhưng chúng lại có tác động rất lớn đến khí hậu vì chúng di chuyển nhanh hơn và tiêu thụ nhiều nhiên liệu hơn các loại tàu khác. 

Tàu container chỉ chiếm một phần nhỏ trong đội tàu toàn cầu, nhưng chúng lại có tác động rất lớn đến khí hậu. Ảnh: Publiship.

Mặc dù vậy, các nhà hoạch định chính sách vẫn chưa đưa ra được nhiều hỗ trợ, hoặc hướng dẫn về cách thức để các hãng vận tải biển thực hiện mục tiêu khử carbon với tàu container. 

Theo Knut Orbeck-Nilssen - Tổng Giám đốc điều hành của Maritime tại DNV, tổ chức quốc tế hàng đầu trong lĩnh vực chứng nhận, kiểm định và đánh giá các ngành công nghiệp bao gồm dầu khí, hàng hải, năng lượng tái tạo - cho biết, hiện tại không có loại nhiên liệu hoặc công nghệ nào chiếm ưu thế để giúp khử carbon trong vận tải biển, nhất là với các tàu container. 

Đối mặt với thực tế khan hiếm nhiên liệu xanh cho ngành vận tải biển, các công ty lớn đang sở hữu những con tàu chở hàng khổng lồ đã lên kế hoạch tăng cường đặt hàng động cơ hybrid, được thiết kế cho nhiều loại nhiên liệu bền vững khác nhau. 

Đặt hàng hơn 500 tàu container sử dụng nhiên liệu xanh  

Theo dữ liệu từ DNV, tính đến ngày 31/10, các công ty vận chuyển container đã có đơn đặt hàng đang chờ xử lý cho 522 tàu nhiên liệu kép mới. Trong số đó, 303 tàu được thiết kế để chạy bằng khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG), 216 tàu được thiết kế để đốt methanol, 2 tàu sẽ sử dụng hydro và 1 tàu sẽ được trang bị để sử dụng amoniac. 

Rebecca Galanopoulos - chuyên gia phân tích nội dung cấp cao tại công ty cung cấp phần mềm và dịch vụ hàng hải Veson Nautical - cho biết, 65% đơn đặt hàng tàu container vào năm nay là động cơ nhiên liệu kép, trong khi năm 2018 chỉ có 4%. 

Isla Bella - tàu container đầu tiên chạy bằng khí thiên nhiên hóa lỏng trước khi hạ thủy tại xưởng đóng tàu General Dynamics NASSCO ở San Diego, California, Mỹ năm 2015. Ảnh: Reuters.

DNV cho biết, tàu LNG nhiên liệu kép hiện chiếm phần lớn các đơn đặt hàng tàu container. Bởi mặc dù là nhiên liệu hóa thạch nhưng LNG có thể giảm lượng khí thải nhà kính - GHG tới 23%, vì nó cháy sạch hơn nhiên liệu tàu truyền thống, 

Tuy nhiên, các chuyên gia môi trường và khí hậu lại không mấy ủng hộ việc sử dụng tàu LNG, bởi quá trình sản xuất, vận chuyển và sử dụng LNG có thể dẫn đến rò rỉ khí mê-tan, loại khí không chỉ góp phần trực tiếp vào sự nóng lên toàn cầu mà còn gián tiếp thông qua việc giải phóng khí thải carbon dioxide. 

DNV nhận định, các công ty vận chuyển container hiện đang đi đầu trong nỗ lực bảo vệ môi trường khi đã đặt hàng số lượng tàu chạy bằng nhiên liệu thay thế nhiều gấp đôi so với bất kỳ ngành vận tải hàng hóa nào khác, như tàu chở dầu hoặc tàu chở hàng rời. 

Các công ty vận chuyển container đang đi đầu trong nỗ lực bảo vệ môi trường khi đã đặt hàng số lượng tàu chạy bằng nhiên liệu xanh nhiều gấp đôi so với bất kỳ ngành vận tải hàng hóa nào khác. Ảnh: Evergreen.

Theo Reuters, CMA CGM - hãng vận tải của Pháp hiện đang coi Walmart là đối tác hàng đầu bởi đây là một trong những công ty đã đảm bảo được một số nguồn cung. Công ty đã giảm được 50% lượng khí thải carbon dioxide trên mỗi container, bằng cách sử dụng nhiên liệu sinh học. Ngoài ra, CMA CGM cũng đang đầu tư 15 tỷ USD vào các tàu mới có thể chạy bằng nhiều loại nhiên liệu sạch hơn. 

Không kém cạnh CMA CGM, gã “khổng lồ” tàu biển MSC của Thụy Sĩ cũng đã đặt hàng các tàu LNG nhiên liệu kép. Trong khi đó, hãng Maersk của Đan Mạch, Evergreen của Đài Loan và COSCO của Trung Quốc đang mua tàu có thể chạy bằng methanol xanh. 

Ngoài ra, một số công ty vận tải biển đang đầu tư vào các loại nhiên liệu thay thế khác như methanol và amoniac xanh, hay nhiên liệu gốc hydro được sản xuất bằng năng lượng từ các nguồn tái tạo như mặt trời và gió. 

>> Hà Lan thành công chế tạo siêu du thuyền chạy bằng pin hydro đầu tiên trên thế giới