Tỉnh duy nhất Việt Nam có 3 mặt giáp biển: 70% bờ biển bị sạt lở ở mức nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm 

Đồng bằng sông Cửu Long  (ĐBSCL), với diện tích 39.400km2, là vùng đất phì nhiêu ở phần cuối lưu vực sông Mê Công, chiếm khoảng 12% diện tích cả nước Việt Nam và có dân số khoảng 18 triệu người. Phần lớn dân số tại đây, khoảng 75%, dựa vào nông nghiệp làm kế sinh nhai. 

Tuy nhiên, vùng này thường xuyên phải đối mặt với nhiều loại hình thiên tai khác nhau, bao gồm hạn hán, xâm nhập mặn, lũ lụt, ngập úng, sạt lở  bờ sông và bờ biển, mưa lớn, nắng nóng, bão, áp thấp nhiệt đới, giông lốc, sét, và cháy rừng tự nhiên, đe dọa trực tiếp đến đời sống và sản xuất của người dân. 

Để đối phó với những thách thức này, nhiều giải pháp đã được đưa ra trong một diễn đàn gần đây nhằm nâng cao năng lực cộng đồng trong phòng chống thiên tai tại ĐBSCL, đặc biệt tập trung vào vấn đề sụt lún, sạt lở và ngập úng. 

Ông Lê Thanh Chương, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu chỉnh trị sông và phòng chống thiên tai thuộc Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, cho biết, các giải pháp bảo vệ bờ sông hiện nay chủ yếu tập trung vào việc gia cố bờ bằng công trình ít tác động đến dòng chảy và giữ trạng thái tự nhiên của sông. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng nhiều công trình gia cố bờ sông hiện tại chưa được theo dõi và đánh giá hiệu quả một cách kỹ lưỡng, đặc biệt là những công trình dưới nước, và công tác duy tu, bảo dưỡng chưa được chú trọng đúng mức. 

"Bờ sông và bờ biển ĐBSCL hiện nay đang trong giai đoạn biến động mạnh về hình thái, ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế, xã hội và môi trường. Để bảo vệ bờ sông, bờ biển hiệu quả cần xem xét kết hợp nhiều giải pháp khác nhau như giải pháp công trình cứng, giải pháp mềm, giải pháp kết hợp và giải pháp quản lý", ông Chương nói, theo Tạp chí điện tử Người đưa tin Pháp luật 

Bên cạnh đó, ông Chương cũng nhấn mạnh rằng việc bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn là một trong những giải pháp ưu tiên hàng đầu không chỉ vì lợi ích thân thiện với môi trường mà còn vì khả năng tạo ra đa dạng sinh học và sinh kế cho người dân địa phương. Việc quan trắc và giám sát các dạng xói, bồi ở các khu vực ven biển cần được thực hiện thường xuyên để có thể phản ứng kịp thời trước các thay đổi. 

Tình hình thời tiết sắp tới ở ĐBSCL có khả năng bị ảnh hưởng bởi hiện tượng La Nina, dự báo sẽ kết thúc vào tháng 3/2025, theo bà Nguyễn Thanh Hoa từ Phòng Dự báo khí hậu, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia. Trong khoảng thời gian từ tháng 12/2024 đến tháng 2/2025, khu vực này có thể ghi nhận mưa trái mùa, tuy nhiên lượng mưa không đáng kể do đây là giai đoạn cuối mùa khô. 

Vấn đề sạt lở bờ biển cũng đang là một thách thức lớn, đặc biệt là ở tỉnh Cà Mau , nơi hơn 70% bờ biển đang bị sạt lở ở mức nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm. Tỉnh này đã xử lý được 78km bờ biển bị sạt lở nhưng vẫn còn hơn 80km cần được khẩn trương khắc phục. 

Ông Nguyễn Thanh Tùng - Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Cà Mau chia sẻ: "Cà Mau có đặc thù đường bờ biển dài 254km (xếp thứ hai cả nước) và hệ thống kênh mương khoảng 8.000km, Cà Mau phải đối mặt với nghịch lý về khí hậu. Mùa mưa, tỉnh ghi nhận lượng mưa cao nhất ĐBSCL, lên đến 2.400mm. Tuy nhiên, vào mùa khô, Cà Mau lại là địa phương chịu khô hạn bậc nhất". 

Cuối cùng, việc bảo vệ bờ sông và bờ biển không chỉ đòi hỏi sự can thiệp kỹ thuật mà còn cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan, từ chính quyền địa phương đến các cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng dân cư, để đảm bảo các giải pháp được triển khai hiệu quả và bền vững, nhằm bảo vệ sinh kế của người dân và đối phó với các thách thức do biến đổi khí hậu gây ra. 

>> Đồng bằng sông Cửu Long có gần 170 điểm sạt lở đặc biệt nguy hiểm