Việt Nam có cách riêng để theo đuổi AI, bán dẫn mà không cần 'đổ' nhiều tiền 

Tiến sĩ Christopher Nguyễn, người sáng lập ngành Kỹ thuật máy tính tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông, có 40 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực công nghệ. Ông từng tham gia phát triển transistor bộ nhớ flash đầu tiên tại Intel và giữ vị trí Giám đốc Kỹ thuật Google Apps. 

Bên lề Hội nghị quốc tế về Trí tuệ nhân tạo và Bán dẫn (AISC) 2025, ông đã chia sẻ quan điểm về sự phát triển của AI và bán dẫn  tại Việt Nam. 

Với kinh nghiệm trong cả lĩnh vực bán dẫn và AI, ông đánh giá như thế nào về sự phát triển của hai ngành công nghệ này? 

Tiến sĩ Christopher Nguyễn:  Chất bán dẫn không được thiết kế riêng cho AI mà ban đầu được phát triển để phục vụ bộ nhớ, máy tính và lưu trữ. 

Tuy nhiên, khi bán dẫn được ứng dụng vào công nghệ máy học, trí tuệ nhân tạo và mạng nơ-ron, chúng ta đã tạo ra những “phép thuật” như trợ lý ảo ChatGPT, DeepSeek… 

Sự hội tụ giữa AI và chất bán dẫn không phải là sự trùng hợp ngẫu nhiên mà gần như là một tất yếu công nghệ. Chất bán dẫn đã góp phần tạo ra AI, và giờ đây, AI lại thúc đẩy nhu cầu phát triển công nghệ bán dẫn. 

Đây chính là sự hội tụ từ góc nhìn của tôi, một người đã làm việc độc lập trong cả hai lĩnh vực suốt nhiều năm. 

Trong nhiều năm qua, Mỹ đã xuất khẩu công nghệ và sản xuất chất bán dẫn tại Đài Loan (Trung Quốc). Tuy nhiên, trước những rủi ro địa chính trị gần đây, Mỹ và các nước phương Tây đang tìm cách giành lại quyền sản xuất bán dẫn, đồng thời đầu tư mạnh vào lĩnh vực này. 

Từ góc độ địa chính trị, Việt Nam có cơ hội hưởng lợi từ sự tái cấu trúc chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu. Khi các quốc gia tìm cách giảm thiểu rủi ro từ việc phụ thuộc vào một nhà cung cấp duy nhất, Việt Nam chắc chắn sẽ là một trong những lựa chọn hàng đầu. Nhiều người đã nói với tôi rằng đây là cơ hội có một không hai dành cho Việt Nam. 

Với dân số 100 triệu người, trẻ và đang tăng lên – trái ngược với xu hướng già hóa ở Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc) và Hàn Quốc – Việt Nam có lợi thế lớn. 

Nhiều đối tác của tôi muốn đầu tư vào Việt Nam không chỉ vì sự dịch chuyển địa chính trị, mà còn vì họ tin rằng có thể tìm thấy nguồn nhân lực chất lượng tại đây. 

Việt Nam có cần nguồn vốn lớn để tham gia vào chuỗi cung ứng AI và bán dẫn không? 

Thị trường bán dẫn và AI tại Việt Nam hiện vẫn còn nhỏ, nhưng tiềm năng phát triển là rất lớn. Khi cơ hội xuất hiện, dòng vốn sẽ chảy vào. Ngược lại, nếu không có cơ hội, dù thị trường hiện tại ra sao, nguồn đầu tư cũng sẽ dần cạn kiệt. 

Vì vậy, thay vì chỉ nhìn vào vị trí hiện tại, hãy quan sát tốc độ thay đổi. Dù Việt Nam còn hạn chế về nguồn lực, nhưng trong vài năm gần đây, nhiều nhà đầu tư đã đổ về đây. Đó là một tín hiệu tích cực. 

Theo ông, Việt Nam cần làm gì để thúc đẩy sự phát triển của AI và bán dẫn? 

Việt Nam có thể tận dụng những lợi thế riêng mà nhiều quốc gia khác không có. Một cơ hội đáng chú ý là phát triển công nghệ trí tuệ nhân tạo tại biên (Edge AI). 

Thay vì phụ thuộc vào các đám mây dữ liệu khổng lồ, Việt Nam có thể tập trung vào việc kết nối AI với các thiết bị tại biên như ô tô, máy tính hay thiết bị thông minh trong gia đình. 

Việc phát triển AI cho những thiết bị này khả thi hơn nhiều đối với Việt Nam. Đây là một cơ hội mà nhiều quốc gia chưa thực sự nhận ra. 

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng có thể thiết kế chip bán dẫn phục vụ AI tại biên, một hướng đi không đòi hỏi nguồn vốn đầu tư lên đến hàng tỷ USD. 

Việt Nam đã có những bước đi đúng đắn trong thời gian qua. Vì vậy, hãy tiếp tục phát huy những gì đã làm được. Đặc biệt, với các chính sách mới từ Nghị quyết 57 , tôi cảm nhận được sự cấp bách và quyết tâm trong quá trình thay đổi của Việt Nam. 

Xin cảm ơn ông! 

>> Việt Nam và cơ hội lịch sử để dẫn dắt cuộc cách mạng AI, bán dẫn