‘Kho báu’ 2.000 năm tuổi chứa 800 cổ vật bất ngờ lộ ra giữa đồng 

Theo Live Science, kho báu  được đặt tên Melsonby Hoard theo tên ngôi làng Melsonby ở hạt Bắc Yorkshire, gần nơi nó được phát hiện . Kho báu này gồm hơn 800 hiện vật đặc biệt, trong đó có những đồ vật như vạc, bát pha rượu, dụng cụ cưỡi ngựa, bộ phận của xe ngựa, chiếc gương sắt lớn, mũi giáo sắt dùng trong các nghi lễ,… Điều đặc biệt là hình dáng của những hiện vật  này khác biệt hoàn toàn so với các đồ vật cùng thời được phát hiện tại Anh. 

Các hiện vật trong kho báu có niên đại từ thế kỷ I, trùng với thời điểm đế chế La Mã xâm lược Anh dưới triều đại Hoàng đế Claudius. Các nhà khảo cổ cho rằng chúng có thể liên quan đến bộ tộc Brigantes, một trong những tộc người hùng mạnh từng kiểm soát phần lớn miền Bắc nước Anh. 

Theo Giáo sư Tom Moore, Trưởng khoa Khảo cổ học tại Đại học Durham, kho báu này có niên đại khoảng 2.000 năm. Các hiện vật trong kho báu đã bị đốt cháy trước khi được chôn vùi và điều này khiến chúng trở nên đặc biệt, không phải những vật phẩm mà các nhà khảo cổ thường mong đợi tìm thấy ở miền Bắc nước Anh. 

Những hiện vật này đều có giá trị cao và được trang trí độc đáo, kết hợp giữa phong cách Địa Trung Hải và thời kỳ đồ sắt ở Anh. Một số dây cương ngựa được trang trí bằng san hô đỏ từ Địa Trung Hải và thủy tinh màu, cho thấy dấu hiệu của các hoạt động thương mại từ rất xa xôi. Giáo sư Moore cho biết, điều này gợi ý về sự tồn tại của một mạng lưới thương mại rộng lớn, trải dài từ Anh đến châu Âu và có thể bao gồm cả các lãnh thổ mà đế chế La Mã từng chiếm giữ. 

Kho báu Melsonby Hoard thực sự là một phát hiện vô cùng hiếm gặp, không chỉ đối với Anh mà còn đối với toàn bộ châu Âu. Các hiện vật đầu tiên được phát hiện vào năm 2021 bởi Peter Heads, một người dò kim loại nghiệp dư. Sau khi phát hiện, ông Heads đã báo cáo với chính phủ và Bảo tàng Anh và công tác khai quật sau đó được giao cho nhóm nghiên cứu của Giáo sư Moore. 

Chỉ khi tiếp tục khai quật và mở rộng khu vực, nhóm khảo cổ mới nhận ra rằng họ đã phát hiện ra một kho báu kép. Kho báu bao gồm một phần nhỏ và một phần lớn hơn, cả hai đều được chôn vùi trong cùng một thời kỳ. Phân tích cho thấy nhiều hiện vật bằng sắt và hợp kim đồng đã bị đốt cháy hoặc vỡ vụn. Một số trong đó có vẻ như đã bị vứt xuống mương hoặc ném đá. Các nhà khảo cổ giả thuyết rằng những đồ vật này có thể đã được đặt vào một giàn hỏa táng, mặc dù không tìm thấy di cốt người nào tại địa điểm khai quật. 

Vào cuối năm 2021, thông tin về phát hiện này được công bố rộng rãi sau khi nhóm nghiên cứu tiến hành khai quật vào năm 2022, với sự tài trợ trị giá 120.000 bảng Anh (khoảng 4 tỷ đồng) từ Tổ chức Di sản Anh (Historic England). Giáo sư Moore cho biết, đây là lần đầu tiên có bằng chứng cho thấy người Anh thời kỳ đồ sắt sử dụng xe bốn bánh, có thể là phiên bản mô phỏng từ lục địa châu Âu. Một số hiện vật bị cháy xém cho thấy chúng có thể đã được sử dụng trong một giàn hỏa táng dành cho tầng lớp tinh hoa. 

Các chuyên gia khẳng định rằng kho báu này không chỉ cho thấy sự giàu có của người dân miền Bắc nước Anh thời kỳ đồ sắt, mà còn chứng minh rằng mạng lưới giao thương và văn hóa ở đây không hề thua kém miền Nam nước Anh - nơi vốn được xem là trung tâm văn minh của Anh cổ đại. 

Kho báu Melsonby hiện được định giá khoảng 254.000 bảng Anh (khoảng 8,5 tỷ đồng). Bảo tàng Yorkshire tại thành phố York sẽ phát động chiến dịch gây quỹ để giữ bộ sưu tập này lại cho quốc gia, nhằm bảo tồn một phần quan trọng của lịch sử Anh. 

Phát hiện này không chỉ có ý nghĩa đối với ngành khảo cổ học mà còn góp phần làm sáng tỏ "cấu trúc lịch sử" của quốc gia Anh, theo lời Bộ trưởng Văn hóa Anh, ông Chris Bryant, người đã gọi đây là một phát hiện phi thường. 

>> Dắt chó cưng đi dạo, vô tình vớ được ‘báu vật’ quý hiếm từ thời kỳ băng hà cuối cùng