Trái phiếu bất động sản 'nổi sóng': Sức ép đáo hạn lớn, cẩn trọng rủi ro vỡ nợ trong những tháng cuối năm 2024 

Thị trường trái phiếu bất động sản  trong tháng 9 đã chứng kiến sự gia tăng về cả phát hành lẫn đáo hạn. Theo Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong phần còn lại của năm 2024 dự kiến khoảng 79.858 tỷ đồng, với trái phiếu bất động sản chiếm 35.137 tỷ đồng, tương đương 44% tổng giá trị​. Điều này nhấn mạnh áp lực thanh khoản ngày càng lớn đối với các doanh nghiệp bất động sản, khi họ phụ thuộc nhiều vào việc huy động vốn thông qua kênh trái phiếu. 

Tại sao trái phiếu bất động sản đang "nổi sóng"?  

Các doanh nghiệp bất động sản hiện nay phụ thuộc lớn vào kênh huy động vốn từ trái phiếu. Điều này phản ánh nhu cầu tài chính ngày càng gia tăng trong bối cảnh các ngân hàng siết chặt các khoản vay tín dụng đối với ngành này. Do đó, phát hành trái phiếu đã trở thành phương án chính của nhiều doanh nghiệp bất động sản để tài trợ các dự án dài hạn. 

Việc phụ thuộc vào kênh phát hành trái phiếu ngày càng rõ nét, đặc biệt là đối với các doanh nghiệp bất động sản lớn. Báo cáo từ VNDirect Research cho thấy trong tháng 9/2024 có tổng cộng 24 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, với tổng giá trị phát hành đạt 22.333 tỷ đồng, trong đó trái phiếu bất động sản chiếm 5.400 tỷ đồng, tương đương 24,2% tổng giá trị phát hành​. Điều này phản ánh rằng các doanh nghiệp đang tìm cách huy động vốn bằng mọi cách để đối phó với áp lực tài chính hiện tại. 

Cơ cấu phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ theo nhóm ngành trong tháng 9/2024 - Nguồn: VNDirect Research, dữ liệu được tổng hợp đến ngày 27/09/2024.

Mặc dù phát hành trái phiếu mang lại lợi ích lớn với lãi suất hấp dẫn, nhưng điều này đi kèm với những rủi ro không nhỏ. Trong bối cảnh các doanh nghiệp bất động sản gặp khó khăn trong việc đảm bảo dòng tiền ổn định để trả lãi và gốc, nhiều doanh nghiệp đã phải mua lại trái phiếu trước hạn hoặc đàm phán gia hạn để tránh mất khả năng thanh toán​. 

Rủi ro thanh khoản và những mối đe dọa tiềm ẩn  

Một trong những rủi ro lớn nhất mà các doanh nghiệp bất động sản phải đối mặt chính là nguy cơ vỡ nợ. Theo VNDirect Research, trong tháng 10/2024, dự kiến sẽ có hơn 22.300 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn, và phần lớn trong số này đến từ các công ty bất động sản​. Nếu không thể duy trì được thanh khoản, các doanh nghiệp có thể gặp khó khăn nghiêm trọng trong việc trả nợ và đối mặt với nguy cơ vỡ nợ. 

Ngoài ra, tổng giá trị trái phiếu đã được gia hạn tính đến cuối tháng 9/2024 đã lên tới hơn 155.000 tỷ đồng​. Mặc dù việc gia hạn nợ giúp giảm bớt áp lực thanh khoản trong ngắn hạn, nhưng nếu doanh nghiệp không cải thiện được dòng tiền, rủi ro vỡ nợ vẫn sẽ tiếp tục gia tăng. 

Trong 9 tháng đầu năm 2024, các doanh nghiệp đã mua lại trước hạn 11.749 tỷ đồng trái phiếu, một phần do áp lực lãi suất cao và môi trường tài chính thắt chặt​. Số liệu từ VBMA cũng cho thấy, trong tháng 9/2024, tổng giá trị giao dịch trái phiếu doanh nghiệp trên thị trường thứ cấp đạt 87.768 tỷ đồng, tăng 40,2% so với tháng trước, cho thấy sự quan tâm từ nhà đầu tư vẫn duy trì mạnh mẽ​. 

Tuy nhiên, tình trạng phụ thuộc vào kênh trái phiếu để duy trì thanh khoản đang đặt ra nhiều thách thức. Nếu thị trường tài chính không có sự cải thiện mạnh mẽ, hoặc các chính sách hỗ trợ thanh khoản từ phía Ngân hàng Nhà nước không đủ hiệu quả, nguy cơ xảy ra các vụ vỡ nợ trái phiếu quy mô lớn là hiện hữu​. 

Thị trường trái phiếu bất động sản trong những tháng cuối năm 2024 tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt về mặt thanh khoản và áp lực đáo hạn. Trong khi kênh trái phiếu mang lại cơ hội huy động vốn cho doanh nghiệp, rủi ro về khả năng thanh toán vẫn là một vấn đề lớn. 

>> Tiền gửi dân cư tăng mạnh, cung tiền M2 đạt mức tăng trưởng ấn tượng