Trung Quốc bất ngờ miễn thuế 1/4 hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, danh sách hơn 130 mặt hàng
Giáo sư Wu Xinbo, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ tại Đại học Fudan (Thượng Hải), nhận định việc miễn thuế là điều không gây bất ngờ. “Thuế quan là con dao hai lưỡi. Và chúng tôi muốn kiểm soát thiệt hại trong mức thấp nhất có thể”, ông nói.
Trong động thái nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của cuộc chiến thương mại đối với nền kinh tế trong nước, Trung Quốc đã âm thầm miễn thuế cho một số hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, ước tính trị giá khoảng 40 tỷ USD - tương đương gần 1/4 tổng kim ngạch nhập khẩu từ Mỹ trong năm 2024.
Cụ thể, một danh sách gồm 131 mặt hàng được miễn thuế - bao gồm dược phẩm và hóa chất công nghiệp - đã âm thầm được lan truyền trong giới doanh nghiệp và thương nhân Trung Quốc trong tuần qua. Dù chưa có xác nhận chính thức, ít nhất sáu doanh nghiệp tại Trung Quốc đã nhập khẩu các mặt hàng trong danh sách mà không phải chịu thuế, theo nguồn tin giấu tên.
Ước tính, 131 mặt hàng này chiếm khoảng 24% tổng kim ngạch nhập khẩu từ Mỹ trong năm 2024, theo số liệu hải quan Trung Quốc. Động thái này tương tự như việc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây đã miễn thuế cho một số mặt hàng điện tử, bao gồm điện thoại thông minh, khỏi mức thuế đối ứng 145% áp lên hàng hóa Trung Quốc - tương ứng khoảng 102 tỷ USD, tương đương 22% kim ngạch nhập khẩu từ Trung Quốc năm ngoái, theo phân tích của ông Gerard DiPippo, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc thuộc RAND.
Việc Trung Quốc miễn thuế với quy mô tương đương phía Mỹ phản ánh ưu tiên của Bắc Kinh là bảo vệ nền kinh tế trong nước trước nguy cơ suy thoái do tác động từ thuế quan.
“Trung Quốc đang cố gắng giảm thiểu thiệt hại cho nền kinh tế bằng cách duy trì các mặt hàng nhập khẩu thiết yếu. Đây không phải tín hiệu gửi tới Mỹ, vì Trung Quốc đã xử lý việc miễn thuế thông qua các kênh doanh nghiệp và tránh tuyên bố công khai”, ông DiPippo nhận định.
Đáng chú ý, căng thẳng thương mại Mỹ - Trung có dấu hiệu dịu lại khi Bộ Thương mại Trung Quốc đã xác nhận rằng nước này đang đánh giá khả năng nối lại đàm phán thương mại với Washington. Tuyên bố được đưa ra trong kỳ nghỉ lễ tại Trung Quốc, giúp thị trường chứng khoán tăng điểm. “Mỹ đã gửi thông điệp qua các kênh liên quan, bày tỏ mong muốn khởi động lại đàm phán với Trung Quốc”, Bộ này cho biết.
Một nguồn tin cũng cho hay, từ tuần thứ hai của tháng 4, các quan chức Trung Quốc đã yêu cầu các doanh nghiệp nước ngoài liệt kê các mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ mà họ không thể thay thế. Kể từ đó, một số sản phẩm đã được miễn mức thuế 125% do Bắc Kinh áp lên hàng hóa Mỹ.
Danh sách miễn thuế này sẽ được điều chỉnh linh hoạt tùy theo nhu cầu nội tại của Trung Quốc. Một số mặt hàng có thể được bổ sung, trong khi những sản phẩm có thể thay thế được sẽ bị loại bỏ khỏi danh sách, theo một nguồn tin.
Trước đó, Trung Quốc cũng được cho là đang cân nhắc miễn thuế cho một số thiết bị y tế và hóa chất công nghiệp, như ethane – nguyên liệu đầu vào quan trọng trong sản xuất nhựa. Các cuộc thảo luận còn bao gồm cả việc miễn thuế cho hoạt động thuê máy bay - lĩnh vực mà nhiều hãng hàng không Trung Quốc phụ thuộc lớn vào đối tác nước ngoài.
Dù Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc nhiều hơn chiều ngược lại, danh sách miễn thuế lần này cho thấy Trung Quốc vẫn phụ thuộc vào một số sản phẩm chủ lực của Mỹ. Chẳng hạn, dù là quốc gia sản xuất nhựa lớn nhất thế giới, nhiều nhà máy Trung Quốc vẫn cần ethane - chủ yếu nhập khẩu từ Mỹ. Theo công ty phân tích Vortexa, Trung Quốc đã miễn thuế cho hai nhà sản xuất nhựa nội địa phụ thuộc vào nguồn ethane từ Mỹ.
Tác động của chiến tranh thương mại đã thể hiện rõ rệt. Hoạt động sản xuất công nghiệp tại Trung Quốc rơi vào mức suy giảm mạnh nhất kể từ tháng 12/2023. Nhiều tổ chức tài chính lớn như UBS và Goldman Sachs đã hạ dự báo tăng trưởng GDP cả năm của Trung Quốc xuống khoảng 4% hoặc thấp hơn – xa so với mục tiêu chính thức khoảng 5% của Bắc Kinh.
Giáo sư Wu Xinbo, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ tại Đại học Fudan (Thượng Hải), nhận định việc miễn thuế là điều không gây bất ngờ. “Thuế quan là con dao hai lưỡi. Và chúng tôi muốn kiểm soát thiệt hại trong mức thấp nhất có thể”, ông nói.
