2 tháng đầu năm, ngành tôm 'bật xa tanh tách', Trung Quốc mua ồ ạt sản phẩm thượng hạng 

Theo số liệu mới nhất từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tổng kim ngạch xuất khẩu tôm trong hai tháng đầu năm nay đạt 605 triệu USD, tăng mạnh 46% so với cùng kỳ năm 2024. Sự phục hồi ấn tượng này đến từ nhiều yếu tố cộng hưởng, bao gồm nhu cầu tăng tại các thị trường truyền thống, sự mở rộng kênh phân phối trực tuyến và chiến lược tập trung vào các sản phẩm chế biến sẵn, đáp ứng xu hướng tiêu dùng hiện đại. 

Trong số các thị trường nhập khẩu tôm của Việt Nam, Trung Quốc và Hong Kong tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu với kim ngạch đạt 204 triệu USD, chiếm hơn 34% tổng xuất khẩu tôm và tăng vọt tới 150% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, mặt hàng tôm hùm đang là “ngôi sao” thúc đẩy tăng trưởng tại thị trường này. 

Tại các thành phố lớn như Bắc Kinh và Thượng Hải – nơi tập trung tầng lớp trung lưu và thượng lưu – tôm Việt Nam, đặc biệt là tôm hùm, được tiêu thụ mạnh mẽ thông qua các nền tảng mua sắm trực tuyến. Nhu cầu cao và khả năng chi trả tốt đã biến tôm Việt thành một trong những mặt hàng thủy sản phổ biến nhất trên các sàn thương mại điện tử ở Trung Quốc. 

Trong khi đó, nhập khẩu các loại tôm khác như tôm chân trắng và tôm sú vào Trung Quốc vẫn chưa phục hồi hoàn toàn. Tuy nhiên, mức tăng trưởng vượt trội của tôm hùm đã đủ để bù đắp và đẩy kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này lên mức cao kỷ lục. 

Tôm chân trắng tiếp tục là mặt hàng chủ lực trong cơ cấu xuất khẩu, với giá trị đạt 344 triệu USD trong hai tháng đầu năm, tăng 15% so với cùng kỳ 2024. Mặc dù mức tăng trưởng không đột biến như tôm hùm, nhưng sự ổn định và nhu cầu lớn từ nhiều thị trường vẫn giúp tôm chân trắng duy trì vai trò trụ cột của ngành. 

Ngược lại, xuất khẩu tôm sú sụt giảm nhẹ, chỉ đạt 45 triệu USD, giảm 5%. Đây là tín hiệu cho thấy sự cạnh tranh ngày càng gay gắt với các nước xuất khẩu khác như Ấn Độ, Thái Lan, cũng như xu hướng tiêu dùng đang dịch chuyển dần sang các sản phẩm tiện lợi hơn. 

Một điểm sáng khác là nhóm “tôm loại khác” – bao gồm tôm hùm, tôm càng xanh, tôm rừng… – đạt mức xuất khẩu 216 triệu USD, tăng đột biến 222%. Mức tăng trưởng này phần lớn đến từ sự bứt phá của tôm hùm tại Trung Quốc. 

Trung Quốc và Hong Kong đang là những bạn hàng đặt mua tôm lớn nhất của Việt Nam. Ảnh minh họa

>> Bổ sung vitamin C đừng chỉ nghĩ đến cam, chanh: 6 thực phẩm giàu vitamin C 'vượt mặt' chanh và cam, ở Việt Nam cứ ra chợ là thấy  

Tại thị trường Hoa Kỳ, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt 77 triệu USD trong hai tháng đầu năm, tăng 7%. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định thị trường này sẽ gặp không ít khó khăn trong thời gian tới. Chính sách thuế nhập khẩu chưa rõ ràng dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump nhiệm kỳ hai đang tạo ra tâm lý dè dặt trong tiêu dùng và nhập khẩu. 

Bên cạnh đó, mùa Chay năm nay – vốn là thời điểm tiêu thụ thủy sản cao – lại bắt đầu muộn hơn thường lệ, khiến doanh số bán tôm tại Mỹ chưa đạt kỳ vọng. Dù vậy, với sức mua lớn và xu hướng ưu tiên thực phẩm có lợi cho sức khỏe, Mỹ vẫn được xem là thị trường trọng điểm cần duy trì. 

Khối Liên minh châu Âu (EU) tiếp tục là thị trường ổn định với nhu cầu tăng đều. Xuất khẩu tôm sang EU trong hai tháng đầu năm 2025 đạt 64 triệu USD, tăng 31% so với cùng kỳ. Người tiêu dùng châu Âu đang có xu hướng chuộng các sản phẩm tôm đã qua chế biến, đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh và thân thiện với môi trường. 

Các dòng sản phẩm như tôm hữu cơ, tôm hấp, tôm bóc vỏ hoặc đóng gói tiện lợi ngày càng phổ biến, phản ánh nhu cầu ngày càng cao về thực phẩm an toàn và tiện dụng – yếu tố mà doanh nghiệp Việt đang ngày càng chú trọng trong chiến lược sản xuất và tiếp thị. 

VASEP nhận định, để duy trì đà tăng trưởng bền vững, ngành tôm Việt Nam cần tiếp tục chuyển hướng từ tăng trưởng theo sản lượng sang chú trọng chất lượng và giá trị gia tăng. Điều này bao gồm việc đầu tư vào công nghệ chế biến, mở rộng thị trường xuất khẩu tiềm năng như Australia, Trung Đông, Hàn Quốc, Anh quốc... và đặc biệt là đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe từ thị trường cao cấp. 

>> Đặc sản Tây Bắc từng bị ngó lơ, giờ bán đắt ngang thực phẩm thượng hạng