Lo kinh tế Mỹ suy thoái, giới đầu tư ‘đứng ngồi không yên’ 

Những lo ngại về đà giảm tốc của kinh tế toàn cầu đang quay trở lại, gây xáo trộn thị trường tài chính. Số liệu kinh tế Mỹ gần đây ảm đạm, trong khi căng thẳng thương mại leo thang làm lung lay niềm tin của người tiêu dùng và ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động doanh nghiệp. 

Dù chưa có dấu hiệu rõ ràng về một cuộc suy thoái, kinh tế Mỹ vẫn đang chịu nhiều áp lực. Các báo cáo gần đây liên tục gây thất vọng, đặc biệt là việc Washington áp thuế quan lên các đối tác quan trọng như Canada, Mexico và Trung Quốc , khiến tâm lý nhà đầu tư càng thêm bất ổn. Theo Reuters, thị trường đang có sự thay đổi đáng kể về kỳ vọng và chiến lược đầu tư. 

Tài sản lao dốc, giới đầu tư thận trọng   

Giá dầu Brent - thước đo quan trọng của thị trường năng lượng - đã rơi xuống mức thấp nhất trong hơn 3 năm vào ngày 5/3. Chứng khoán toàn cầu từ New York đến Tokyo đều chứng kiến những đợt bán tháo mạnh, khiến thị trường suy giảm đáng kể so với đỉnh nhiều năm. 

Đáng chú ý, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 2 năm đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 10 năm ngoái, phản ánh kỳ vọng Fed sẽ sớm nối lại chu kỳ cắt giảm lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế. 

“Yếu tố quan trọng nhất của bất kỳ nền kinh tế nào chính là niềm tin, và lúc này, niềm tin đang chịu cú sốc lớn,” Francois Savary, Giám đốc đầu tư của Genvil Wealth Management, nhận định với Reuters. 

Số liệu mới nhất cho thấy chỉ số niềm tin tiêu dùng Mỹ tháng 1 giảm mạnh nhất trong ba năm rưỡi, doanh số bán lẻ cũng lao dốc, đánh dấu mức giảm sâu nhất trong gần hai năm. Bên cạnh đó, lĩnh vực sản xuất tiếp tục suy yếu, với lượng đơn hàng mới và việc làm trong ngành sụt giảm đáng kể. 

Báo cáo việc làm tư nhân từ ADP ngày 5/3 cho thấy nền kinh tế Mỹ chỉ tạo ra 77.000 việc làm mới trong tháng 2, thấp nhất kể từ tháng 7/2024 và sụt giảm mạnh so với con số 186.000 của tháng trước. Dữ liệu này thậm chí còn thấp hơn xa mức dự báo 140.000 của các chuyên gia kinh tế. 

Trong khi đó, báo cáo “Beige Book” của Fed cho thấy doanh nghiệp Mỹ đang ngày càng lo ngại về chính sách thương mại của Tổng thống Trump, thậm chí nhiều công ty đã phải tăng giá bán từ trước khi các mức thuế mới có hiệu lực. 

“Dù chưa dự đoán Mỹ sẽ rơi vào suy thoái, chúng tôi tin rằng tốc độ tăng trưởng kinh tế sẽ chậm lại đáng kể,” Joost van Leender, chiến lược gia của Van Lanschot Kempen Investment Management, cho hay. Ông cũng cho biết đã giảm nắm giữ cổ phiếu Mỹ từ cuối tháng 1 và chuyển sang trái phiếu kho bạc Mỹ, tin rằng loại tài sản này sẽ hưởng lợi nếu lãi suất giảm. 

Triển vọng kinh tế Mỹ ngày càng xấu đi, mô hình dự báo GDPNow của Fed chi nhánh Atlanta tuần này đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng GDP quý gần nhất xuống mức âm 2,8%, so với mức dương 2,3% cách đây một tuần. 

Áp lực giảm lãi suất   

Bên cạnh Mỹ, các nền kinh tế lớn khác cũng đang chịu tác động nặng nề từ căng thẳng thương mại. CEO Candace Laing của Hội đồng Thương mại Canada cảnh báo rằng chính sách thuế quan của Mỹ có thể đẩy Canada và Mỹ vào “suy thoái, mất việc làm và khủng hoảng kinh tế”. 

Nhà kinh tế Marcus Widen của SEB thậm chí còn đưa ra thuật ngữ mới: “Trumpcession” (tạm dịch: suy thoái do ông Trump), để mô tả rủi ro kinh tế do các chính sách thương mại gây ra. 

Đồng tiền của các nền kinh tế bị ảnh hưởng cũng chịu áp lực mạnh. Đồng đô la Canada và peso Mexico đã rớt xuống mức thấp nhất một tháng vào thứ Ba, trong khi đồng USD giảm xuống đáy 3 tháng vào ngày thứ Tư. 

Trong bối cảnh này, giới đầu tư lo ngại nền kinh tế Mỹ có thể rơi vào tình trạng đình lạm – tức là tăng trưởng trì trệ kết hợp với lạm phát kéo dài. 

Các ngân hàng trung ương trên thế giới đang chịu áp lực lớn trong việc duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng. Hiện tại, thị trường đang đặt cược rằng Fed sẽ giảm lãi suất ít nhất ba lần trong năm nay, tổng cộng 0,75 điểm phần trăm, so với kỳ vọng chỉ một lần hồi đầu năm. 

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ đã giảm đáng kể sau khi kết thúc tháng 2 với mức sụt giảm mạnh nhất kể từ năm 2023. Các chuyên gia dự báo lợi suất này có thể rơi về mốc 4% trong thời gian tới, so với mức đỉnh 4,5% vào cuối năm ngoái. 

“Thị trường trái phiếu đang phản ánh kỳ vọng nền kinh tế Mỹ  sẽ tăng trưởng chậm lại, thậm chí có thể rơi vào suy thoái,” George Lagarias, chuyên gia kinh tế trưởng của Forvis Mazars, nhận định. 

Tại châu Âu, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng được dự báo sẽ tiếp tục giảm lãi suất trong cuộc họp vào tháng 4, do tăng trưởng và lạm phát khu vực eurozone đều đang suy yếu. 

Trong bối cảnh rủi ro kinh tế gia tăng, các nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán trở nên thận trọng hơn. Theo Goldman Sachs, các quỹ đầu tư phòng hộ đã chuyển từ việc mua vào cổ phiếu trên toàn cầu sang đặt cược vào sự sụt giảm của thị trường. 

Đặc biệt, nhóm cổ phiếu hàng tiêu dùng không thiết yếu – vốn phản ánh sức mua của người tiêu dùng – đã giảm mạnh nhất trong tháng trước. Đây là dấu hiệu đáng lo ngại về sức khỏe kinh tế Mỹ, khi người tiêu dùng bắt đầu hạn chế chi tiêu cho các mặt hàng không thiết yếu. 

Tất cả những diễn biến này khiến báo cáo việc làm của Bộ Lao động Mỹ, dự kiến công bố vào ngày thứ Sáu, trở thành tâm điểm chú ý của thị trường. 

“Chu kỳ kinh tế hiện tại chủ yếu dựa vào tiêu dùng, và do đó sẽ phụ thuộc vào thị trường lao động. Fed đang theo dõi sát sao điều này”, Samy Chaar, chuyên gia kinh tế trưởng của Lombard Odier, nhận định. 

>> Ông Trump cân nhắc trục xuất 240.000 người Ukraine khỏi Mỹ